Części mowy w języku angielskim

Z nauką języka jest trochę jak z nauką gotowania. Nie zaczynamy nauki gotowania od przyrządzenia wołowiny po burgundzku. Nasze pierwsze kroki są przeważnie niepewne i zaczynamy od prostych dań. Podobnie jest z językiem angielskim ‒ startujemy z podstawami, które stopniowo poszerzamy o kolejne zagadnienia. Pojedyncze słowa składają się w zdania, najpierw zupełnie proste, a potem złożone. Poznajemy pierwsze czasy, pierwsze odmiany. Początkiem drogi jest też przyswojenie części mowy ‒ dlatego dziś właśnie o nich, o częściach mowy występujących w języku angielskim. 

Jakie części mowy wyróżniamy w języku angielskim?

W języku angielskim wyróżniamy następujące części mowy:

• rzeczowniki,
• czasowniki,
• przymiotniki,
• zaimki,
• liczebniki,
• przysłówki,
• spójniki,
• przyimki,
• przedimki.

Poniżej znajduje się krótka analiza każdej z przedstawionych części mowy. 

Rzeczownik (Noun). Podobnie jak w języku polskim, jest to część, która odpowiada za nazwanie osób, rzeczy, miejsc. Zatem ‘dad’ (‘tata’), ‘teacher’ (‘nauczyciel’), ‘potato’ (‘ziemniak’), ‘dog’ (‘pies’) i ‘library’ (‘biblioteka’) to rzeczowniki. Angielskie rzeczowniki, w odróżnieniu od polskich, nie odmieniają się, nie mają rodzajów, ale mają za to liczbę pojedynczą i mnogą. Liczba mnoga na ogół tworzona jest poprzez dodanie końcówki ‘-s’ (ale też ‘-es’, ‘-ies’ czy ‘-ves’). 

W przypadku rzeczowników warto wspomnieć, że niektóre z nich mogą być policzalne (można je wyszczególnić, podzielić na sztuki, stworzyć z nich liczbę mnogą) i niepoliczalne (do nich należą wszelkie ciecze, produkty sypkie, żelowe, ale też pojęcia abstrakcyjne, jak chociażby ‘love’, czyli ‘miłość’). Tutaj przeczytacie więcej o rzeczownikach policzalny i niepoliczalnych.

Nie możemy też zapominać, że w przypadku rzeczowników wyróżniamy dopełniacz saksoński. Pod tą tajemniczą nazwą kryje się sposób form odpowiadających dopełniaczowi w językach fleksyjnych. W języku angielskim zapisuje się go za pomocą apostrofu i litery ‘s’. Zatem sukienka siostry to ‘sister’s dress’, komputer kolegi to ‘friend’s computer’, a ogon psa to ‘dog’s tail’. 

Czasownik (Verb). Opisuje on czynności i stany. I chociaż wystarczy nam czasami sam czasownik, by stworzyć zdanie, to bywają z nim kłopoty, a wszystko z powodu czasów – czasy w języku angielskim bardzo często przyprawiają uczniów o dreszcze. Weźmy czasownik ‘eat’, czyli ‘jeść’. Może on przyjąć formę ‘to eat’, ‘eats’, ‘eating’, ‘ate’ czy ‘eaten’. Wszystko zależne jest od czasu. Czasowniki w języku angielskim mają formę regularną i nieregularną (tabelka czasowników nieregularnych to must), występują też czasowniki modalne (i one akurat zawsze prezentują się tak samo, bez dodatkowych końcówek). Budując pytania i przeczenia, w niektórych czasach potrzebne nam będą angielskie czasowniki posiłkowe. Istnieją jeszcze czasowniki frazowe, czyli tzw. phrasal verbs. Warto też poznać question tags, czyli angielskie pytania rozłączne. Mamy również nieosobowe formy czasownika, czyli angielskie imiesłowy.

Przymiotnik (Adjective). Ta część mowy odpowiedzialna jest za opisywanie cech zarówno osób, jak i rzeczy. Odpowiada na pytania: Jaki? Jaka? Jakie? To dzięki przymiotnikom wiemy, że ‘Big Ben’ to Duży Ben. Ta część mowy nie podlega odmianie, ale za to angielskie przymiotniki można stopniować. W stopniu wyższym do przymiotnika dodaje się końcówkę ‘-er’, zaś w najwyższym stawia przed przymiotnikiem ‘the’ i dodaje się do niego końcówkę ‘-est’. Zatem stopniowanie przymiotnika ‘long’, czyli ‘długi’, to: 'long’ ‒ ‘longer’ ‒ ‘the longest’. W stopniowaniu opisowym w stopniu wyższym dodaje się wyraz ‘more’ (‘bardziej’), a w najwyższym ‘the most’ (‘najbardziej’). Stopniowanie słowa ‘dangerous’ (‘niebezpieczny’) wygląda więc następująco: ‘dangerous’ ‒ ‘more dangerous’ ‒ ‘the most dangerous’. Oczywiście istnieje tu całkiem spora pula wyjątków, które warto poznać. Można też wspomnieć o angielski przymiotnikach przeciwstawnych tzw. antonimach. Występują również przymiotniki dzierżawcze, których używamy aby definiować przynależności jakieś rzeczy lub osoby.

Zaimek (Pronouns). Zaimki to słowa, którymi można zastępować rzeczowniki. Absolutnym minimum jest poznanie zaimków osobowych i dzierżawczych. To dzięki nim można tworzyć m.in. zwroty do odbiorcy. Zaimki to na przykład ‘my’, ‘our’, ‘your’, ‘his’. 

Liczebnik (Numeral). Liczebniki w języku angielskim, podobnie jak w polskim, to słowa określające liczby, ilości, ale też kolejność. To także ułamki i daty. Liczebniki w języku angielskim to ‘one’ (‘jeden’), ‘first’ (‘pierwszy’), ale też ‘half’ (‘połowa’). 

Przysłówek (Adverb). Angielskie przysłówki, podobnie jak polskie, to część mowy, która odpowiada na pytania: Jak? Gdzie? Kiedy? Jest ona nieodmienna. Wyróżniamy:

• przysłówki częstotliwości, które odpowiadają na pytania ‘How often?’, czyli ‘Jak często?’, np. ‘sometimes’ (‘czasami’), 
• czasu, odpowiadające na pytanie: ‘When?’, czyli ‘Kiedy?’, np. ‘today’ (‘dziś’), 
• miejsca, odpowiadające na pytanie: ‘Where?’, czyli ‘Gdzie?’, np. ‘here’ (‘tu’), 
• sposobu, odpowiadające na pytanie: ‘How?’, czyli ‘Jak?’, np. ‘well’ (‘dobrze’), 
• stopnia, które odpowiedzialne są za określenie, do jakiego stopnia coś zrobione, w jakim stopniu coś jest silne, np. ‘too’, czyli ‘zbyt’.

Zadaniem przysłówków jest dodanie do wypowiedzi większej dynamiki, także dookreślają wyrazy. 

Spójnik (Conjunction). W języku angielskim pełni tę samą funkcję, co w języku polskim ‒ spaja wypowiedzi. Najbardziej znane i najpowszechniej używane spójniki w angielskim to ‘but’ (ale) i ‘and’ (‘i’, ‘oraz’). 

Przyimek (Preposition). Przyimek w angielskim określa lokalizację, ale też miejsce, stan, czy czas. Typowe przyimki to ‘at’, ‘in’, ‘on’, for’, ‘since’.

Przedimek (Article). Przedimki mogą być kłopotliwe, nie występują one bowiem w języku polskim. Podczas nauki języka angielskiego prędzej czy później każdy nauczyciel czy korepetytor usłyszy: „A co właściwie oznacza to ‘the’?”. Możemy powiedzieć, że ‘the’ to przedimek określony, którego używamy, gdy po raz kolejny wspominamy o danej rzeczy czy osobie. Mamy też ‘a’ oraz ‘an’, które stosowane są przed rzeczownikami w liczbie pojedynczej: ‘a’ przed wyrazami zaczynającymi się spółgłoską, a ‘an’ ‒ samogłoską.

→ Artykuł, który może Cię zainteresować: Alfabet w języku angielskim

Różnice pomiędzy polskimi a angielskimi częściami mowy

Chociaż z perspektywy ucznia jest zupełnie odwrotnie, to można dojść do wniosku, że to polskie części mowy są trudniejsze, bo są one w dużym stopniu odmienne. Polskie czasowniki są odmienne, angielskie nie. Podstawowe części mowy to czasowniki i rzeczowniki. Ale to przymiotniki, przyimki, zaimki dodają zdaniom barw, dynamizmu, siły. To one budują emocje, dookreślają te podstawowe wyrazy, uplastyczniają je. Tutaj najlepiej wybrać lekcje angielskiego z native speakerem online, aby zwiększać zasób naszych słów.

→ Wpis, który może Cię zainteresować: Dopełniacz saksoński

Jak ćwiczyć i zapamiętać części mowy po angielsku?

Nauka części mowy w angielskim powinna następować stopniowo. Warto rozszerzać zasób słów oraz stosować je, tworząc bardziej złożone wypowiedzi. Warto także poznać zasady prawidłowego umieszczania poszczególnych elementów zdania w szyku, no i angielski nie byłby angielskim bez szeregu wyjątków. Je również warto poznać, analizując kolejne części mowy. 

Można użyć zdania: „I eat”. („Ja jem”) i jest ono zrozumiałe. Ale można wzbogacić je dodatkowymi wyrazami: przymiotnikami, przysłówkami, czym tylko chcemy, tworząc wypowiedź wciąż zrozumiałą i pełną. 

Części mowy w angielskim – podsumowanie

Aby dobrze mówić i komunikować się po angielsku, musimy poznać części mowy. Już na początku nauki włóżmy wysyłek w poznanie odpowiednich zagadnień z gramatyki i angielskiego słowotwórstwa, które niezbędne będą, by stawiać kolejne językowe kroki. 

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.