Phrasal verbs, które MUSISZ znać – TOP30!

Phrasal verbs nazywane są również czasownikami frazowymi. Czym są phrasal verbs w języku angielskim i kiedy jest stosować? To taki magiczny twór niemalże z pogranicza chemii, składa się bowiem z czasownika, do którego dodajemy przyimek (o nich z kolei pisaliśmy w naszym wprowadzeniu do przyimków), czasem przysłówek, a czasem oba.

Co to ma wspólnego z chemią? Posłużymy się przykładem. Wodór – gaz. Tlen – gaz. A jak się je połączy, mamy ciecz. Żelazo – srebrzyste. Tlen – bezbarwny. Woda – bezbarwna. Jak się połączą – wychodzi ruda rdza. Podobnie jest z phrasal verbs, gdzie mamy czasownik o pewnym znaczeniu, przyimek o pewnym znaczeniu, ale jak je połączymy – wychodzi nam coś zupełnie nowego, czasem kompletnie niezwiązanego z żadnym z nich, czyli…czasownik frazowy.

Mówi się, że całość jest więcej warta niż suma jej składowych (Whole is greater than the sum of its parts). No to żeby pomóc wam wzbogacić się nieco, przygotowaliśmy listę TOP 30 phrasal verbs, które musicie znać! Pominęliśmy kilka oczywistych, dodaliśmy trochę bardziej problematycznych phrasal verbs, ale ten spis na pewno pomoże wam podrasować swoje umiejętności językowe. Poznajcie naszą listę czasowników frazowych.

Phrasal verbs, które musisz znać

1. Ask for – prosić o coś

Ask for to klasyk, ale bardzo przydatny. Warto go pamiętać, bo dobrze sprawdza się na przykład w “okrągłych” konstrukcjach, gdzie wymagana jest uprzejmość.

• Could I ask for a drink? → Czy mogę prosić o coś do picia?
• She asked Jeremy for help with her taxes → Poprosiła Jeremy’ego o pomoc z jej podatkami

2. Back up – wycofać się / popierać, poprzeć coś / zrobić kopię zapasową

I skończyło się rumakowanie – to pierwszy z naszych przykładów phrasal verbs, które, zależnie od kontekstu, może mieć kilka znaczeń, i to zupełnie ze sobą nie związanych.

• The army had to back up into the forest → Armia musiała wycofać się do lasu
• If I propose this solution, will you back me up? → Jeśli zaproponuję to rozwiązanie, to poprzesz mnie?
• Are you sure you backed up those files? → Jesteś pewny, że zrobiłeś kopię zapasową tych plików?

3. Blow up – nadmuchać / wysadzić w powietrze

Na upartego, oba znaczenia mają coś wspólnego z szybko poruszającym się powietrzem…? Ale nie ma co się sugerować, bo takie korelacje to żadna reguła.

• We had to blow up 200 balloons for the party → Musieliśmy nadmuchać 200 balonów na przyjęcie
• The city decided the old factory had to be blown up → Miasto zdecydowało, że stara fabryka musi zostać wysadzona

4. Break down – zepsuć się / rozkładać na części pierwsze, tłumaczyć

Zwłaszcza pierwsze znaczenie jest bardzo popularne. W ramach ciekawostki – jest jeszcze jedno znaczenie, “załamać się”, ale uznaliśmy że pesymizm zostawimy na kiedy indziej.

• My car broke down in the middle of nowhere → Mój samochód zepsuł się pośrodku niczego
• I don’t get it, can you break down the plan for me? → Nie rozumiem tego, mógłbyś wytłumaczyć mi ten plan?

5. Break in – włamywać się

Tu możemy posłużyć się skojarzeniem – żeby dostać się do środka (in), musimy najpierw wybić okno albo wyważyć drzwi (break).

• The shop was a mess, I think someone broke in last night → W sklepie był bałagan, wydaje mi się że ktoś się wczoraj włamał

6. Burn down – spalić doszczętnie

Można powiedzieć, że chodzi o spalenie czegoś do gołej ziemi, ale często używa się tego jako hiperboli. Spalony obiekt nie musi zniknąć kompletnie, ale i tak powstały spore uszkodzenia.

• We caught the guy who burned down three cars last week → Złapaliśmy człowieka, który spalił trzy samochody w zeszłym tygodniu

7. Burn out – wypalić się

Ok, jednak nutka pesymizmu. Ten phrasal verb oznacza zarówno to, że coś skończyło się palić, jak i wypalenie energetyczne u ludzi. Często spotkamy to drugie znaczenie w kontekście wypalenia zawodowego.

• The torch burned out and it became completely dark → Pochodnia się wypaliła i zrobiło się kompletnie ciemno
• Hannah had to take some time off, she was getting burned out → Hannah musiała wziąć trochę wolnego, bo zaczęła się wypalać zawodowo

8. Call for – wymagać czegoś

Z reguły spotkamy się z tym phrasalem w kontekście tego, że coś – przepis, instrukcja – wymaga od nas czegoś.

• This recipe calls for seven large eggs → Ten przepis wymaga siedmiu dużych jajek
• Desperate times call for desperate measures → Rozpaczliwe czasy wymagają rozpaczliwych środków

9. Call off – odwołać

Bardzo prosty phrasal verb dla odmiany. Pamiętajmy, że chodzi o odwołanie czegoś, co było zaplanowane, nie o odwoływanie się do informacji, na przykład.

• I’m sorry, I have to call off the meeting → Przepraszam, muszę odwołać spotkanie

10. Carry on – kontynuować

Znany szeroko z przeróbek plakatów wojennych z Wielkiej Brytanii Keep Calm and Carry On, co oznaczało tyle co “zachowaj spokój i działaj jak zawsze”, czyli “kontynuuj życie tak jak wcześniej”.

• Sorry I interrupted you, please, carry on → Przepraszam że ci przerwałem, proszę, kontynuuj

11. Catch up – dogonić / nadrobić (np. zaległości)

Kawał z brodą jest taki… Pomaga zapamiętać tego phrasala: Dwa pomidory idą drogą, jeden zaczyna się ociągać i zostawać w tyle. Ten z przodu podbiega do niego, rozdeptuje go i krzyczy “KECZAP!”. Tak, suchar. Nie żałujemy.

• Go on ahead, I will catch up with you in a minute → Idź przodem, za chwilę cię dogonię
• Sally was sick for a week, so now she has to catch up → Sally była tydzień chora, więc teraz musi nadrobić zaległości

12. Check in/out – zameldować/wymeldować się / out – sprawdzać, oglądać coś

Pierwsze znaczenie poznaje chyba każdy, kto meldował się do hotelu albo odprawiał na lotnisku. Samo check out ma jednak jeszcze inne znaczenie – ponownie, bez związku z pierwszym.

• What time do we have to check in/out? → O której musimy się zameldować/wymeldować?
• Hey, can you check this out? Doesn’t seem right → Hej, możesz to sprawdzić/obejrzeć? Nie wygląda na poprawne

13. Do without – radzić sobie bez

Możemy mówić zarówno o ważnych potrzebach, ale możemy też mieć na myśli bardziej trywialne rzeczy, bez których moglibyśmy (lub nie) się obejść. UWAGA: w tym wypadku do nie jest operatorem i nie przyczepiamy do niego -n’t (ale odmieniamy przez czasy jak każdy czasownik)

• There is one thing I can’t do without – green apples → Jest jedna rzecz bez której nie umiem sobie poradzić – zielone jabłka

14. Fall behind – zostawać w tyle / robić zaległości

Nie, na zostawanie w tyle nie ma kawału jak na nadganianie. Też żałujemy.

• The elderly or sick animals usually fall behind the pack → Starsze i chore zwierzęta często zostają w tyle za stadem
• I’m falling behind at work because of all those meetings → Robię zaległości w pracy przez te wszystkie spotkania

15. Find out – odkryć, dowiedzieć się

Z tym out możemy próbować sobie skojarzyć, że coś wychodzi na jaw z ukrycia. Taka niewielka podpowiedź.

• When did you find out your grandfather fought in a war? → Kiedy odkryłeś, że twój dziadek walczył na wojnie?

16. Get over – przezwyciężać coś, przejść coś, pogodzić się z czymś

Tu mamy zwykle na myśli albo psychiczny aspekt przechodzenia przez coś, na przykład pogodzenie się ze stratą, ale możemy mieć też na myśli chorobę.

• My parents got divorced over a year ago, but I still can’t get over it → Moi rodzice rozwiedli się ponad rok temu, ale dalej nie mogę się z tym pogodzić
• I was so happy when I finally got over this terrible cold → Byłem szczęśliwy kiedy wreszcie pokonałem to okropne przeziębienie

17. Give up – poddać się / porzucić coś (np. nałóg)

Piosenek, które nawołują do tego, żeby się nie poddawać, nawet nie będziemy próbować liczyć. A drugie znaczenie zwykle słyszymy w okolicach 1 stycznia, ciekawe czemu…

• I just don’t know how to do it, I give up → Po prostu nie wiem jak to zrobić, poddaję się
• This year, I want to give up smoking! → W tym roku chcę rzucić palenie!

18. Hang out – spędzać czas, spotkać się (z kimś)

Teraz, kiedy musimy niemal wszystko załatwiać online (od porad lekarskich, przez szkołę, po lekcje angielskiego online), “hangout” kojarzy nam się z programem – który służy właśnie do tego, co opisuje ten phrasal verb!

• I have a free weekend, we should hang out! → Mam wolny weekend, powinniśmy się spotkać!

19. Hold on – czekać / +to – trzymać się czegoś

Czekanie w tym wypadku zwykle trwa niedługo, może kilka minut – całe szczęście, bo w przypadku telefonów słynna music on hold (muzyka na czekanie) potrafi doprowadzić nawet świętego do białej gorączki.

• Please hold on for a moment, I’ll be right back → Proszę chwilę zaczekać, zaraz wracam
• Hang on to the rope, we will pull you up! → Trzymaj się liny, wciągniemy cię!

20. Keep up – nadążać / być na bieżąco

“KIPAP” nie brzmi tak dobrze. Zresztą, tu chodzi nie tyle o nadganianie, ale o to, że jesteśmy w stanie (lub nie) utrzymać tempo, być “na równi”, czy to w kwestii prędkości, czy na przykład newsów.

• It’s not so fast, I can easily keep up → Nie jest za szybko, z łatwością nadążam
• There’s so much going on, I just can’t keep up with everything → Tyle się dzieje, że nie nadążam/nie mogę być na bieżąco ze wszystkim

21. Kick out – wyrzucić, wyprosić (kogoś, najczęściej niezbyt uprzejmie)

Nie chcieliśmy tego tak bezpośrednio pisać w nagłówku, ale po polsku równie dobrze można powiedzieć “wykopać (kogoś)”.

• The customer was extremely rude, so we had to kick him out → Klient był wyjątkowo nieuprzejmy, więc musieliśmy do wyprosić/wyrzucić.

22. Lay off – zwolnić z pracy

Jeszcze drobna nuta pesymizmu. Na szczęście ten phrasal verb w angielskim służy głównie w tym znaczeniu, więc nie spotkamy go przypadkiem gdzie indziej.

• Due to low sales, they had to lay off some people → Przez słabą sprzedaż musieli zwolnić kilka osób

23. Look after – opiekować się

Możemy użyć go do mówienia o osobie, ale także o zwierzęciu, roślince, biznesie czy mieszkaniu. Pasuje do wszystkiego, co można otoczyć opieką.

• When you go on holiday, I’ll look after your house and your cat → Kiedy pojedziecie na wakacje, ja zaopiekuję się waszym domem i waszym kotem

24. Look forward – wyczekiwać czegoś, nie móc się czegoś doczekać

Bardzo przydatny zwrot w korespondencji, ale nie tylko. W zdaniu twierdzącym będzie wyrażał coś na kształt podekscytowania nawet. W przeczącym – prawie że obawę i nerwy przed czymś.

• I’m tired, so I am really looking forward to the long weekend → Jestem zmęczony, więc naprawdę wyczekuję długiego weekendu.

25. Look into – badać temat/sprawę, prowadzić “dochodzenie”

Nie musi chodzić wyłącznie o naukowe badanie ani dochodzenie śledcze, ale też o to, że przyglądamy się dalej sprawie żeby się z nią zapoznać.

• I’m not sure of the answer to that, but I will look into it → Nie jestem pewny odpowiedzi na to, ale zbadam temat

26. Run out – kończyć się

Zdecydowanie jeden z popularniejszych phrasali, nie tylko na naszej liście. Bo skończyć się może paliwo, mąka, cukier, ale też czas, materiały albo pieniądze.

• I’ll buy some milk, it ran out → Kupię mleko, skończyło się

27. Show off – popisywać się

Już samo show może nam dać wskazówkę, że może chodzić o jakieś wystąpienie – w tym wypadku, niemile widziane.

• Okay Mark, we all know you can sing, stop showing off → Okej Mark, wszyscy wiemy że potrafisz śpiewać, przestań się popisywać

28. Stand out – wyróżniać się

Why did the scarecrow get an award? Because he was standing out in his field. Dlaczego strach na wróble dostał nagrodę? Bo wyróżniał się na swoim polu. Ponownie, nie żałujemy.

• If you want to get a promotion, you really have to stand out from the rest → Jeśli chcesz dostać awans, naprawdę musisz się wyróżniać na tle innych

29. Turn down – skręcić, przygasić, przyciszyć / odmówić, odrzucić propozycję

W pierwszym przypadku możemy mówić o gazie, świetle, głośności – nieco wbrew logice, nie mamy na myśli skręcania jako zmiany kierunku. W drugim, cóż, mówimy stanowcze “nie”.

• I can’t hear my thoughts, can you turn down the radio? → Nie słyszę własnych myśli, możesz ściszyć radio?
• He asked her on a date, but she turned him down → Zaprosił ją na randkę, ale mu odmówiła

30. Walk into – zderzyć się z czymś/kimś

Kończymy z hukiem – dosłownie. Tak, dosłownie potraktowane te dwa słowa mogą oznaczać “wejść gdzieś”, ale jako czasownik frazowy oznaczają, że na przykład czyjeś czoło odbyło bliskie spotkanie ze słupem.

• She was so distracted by her phone, she walked into the glass door → Była tak rozproszona swoim telefonem, że weszła w szklane drzwi

Phrasal verbs w angielskim – podsumowanie

Jak to zwykle bywa, angielski rzuca nam podkręconą piłeczkę kolejny raz. Nie ma, jak zwykle zresztą, złotej metody na nauczenie się phrasali innej, niż powtarzanie, nauka na pamięć i następnie używanie ich w praktyce. Szukanie phrasal verbs w filmach, serialach i książkach to niezły trening pamięci, który na pewno ułatwi późniejsze wykorzystanie wiedzy w praktyce. Nauka angielskiego z native speakerem to jeden ze sposobów, aby poćwiczyć czasowniki frazowe. Powodzenia!

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.