20 gru 2022
Zaimki w angielskim – rodzaje zaimków
Zaimek to taka część mowy, której użycia często nawet nie zauważamy. Zdarza się też, że po prostu zapominamy o nich, a przecież pozwalają nam w łatwy sposób zastąpić w wypowiedzi rzeczowniki. Wszystko przez to, że czasem za bardzo skupiamy się podczas nauki na innych częściach mowy – czasownikach, przymiotnikach czy też liczebnikach. Dlatego też w tym opowiemy wam właśnie o tym czym są zaimki w angielskim.
Zaimek – jaka to część mowy?
Zaimki po angielsku to „pronouns” i już sam ten wyraz zdradza, że są powiązane z rzeczownikami, czyli „nouns”. Używamy ich na ogół po to, by nie powtarzać po raz kolejny tego samego słowa. Zaimki dzielą się według obszaru ich użycia, a większość z nich poznajemy już na początku naszej przygody z językiem angielskim. Co ważne: w odróżnieniu od języka polskiego, angielskie zaimki są nieodmienne, a do tego pogrupowane są w bardzo logiczny sposób, co może być dla nas sporym ułatwieniem! Za chwilę poznacie, że zaimki to istotna część mowy w języku angielskim.
Rodzaje zaimków w języku angielskim
W języku angielskim wyróżniamy dziewięć grup zaimków:
- zaimki osobowe
- zaimki osobowe w formie dopełnienia
- zaimki dzierżawcze
- zaimki zwrotne
- zaimki wzajemne
- zaimki nieokreślone
- zaimki wskazujące
- zaimki względne
- zaimki pytające
Więcej na temat każdej z grup przeczytacie poniżej oraz w dedykowanych artykułach o każdym rodzaju zaimków.
Zaimki osobowe (subject pronouns):
I | ja |
you | ty |
he | on |
she | ona |
it | ono, to |
we | my |
you | wy |
they | oni, one |
Zaimki osobowe mogą występować w funkcji podmiotu i co ciekawe, w języku polskim mogą one być domyślne, dlatego, że w polskiej odmianie czasownik wskazuje, kto wykonuje czynność. Czasowniki w języku angielskim nie mają takiej funkcji, dlatego potrzebna jest osoba, przedstawiona chociażby, w postaci zaimka osobowego. Przykład? Proszę bardzo:
I like swimming. | Lubię pływać. |
Gdybyśmy usunęli ze zdania „I like swimming” osobę, wówczas nie wiemy kto wykonuje czynność. W języku polskim można pominąć „ja”, bowiem wiemy, kto w zdaniu „Lubię pływać” czynność wykonuje.
Zaimki osobowe w formie dopełnienia (object pronouns)
Zaimki osobowe w formie dopełnienia odpowiadają na pytania dopełnienia czyli: kogo?, czego?, komu?, czemu?, z kim?, z czym?, o kim?, o czym?.
me | mnie, mi, mną |
you | ciebie, tobą, tobie |
him | jego, jemu, go, nim, mu |
her | ją, niej, jej, nią |
it | je, jego, go, jemu, nim |
us | nami, nas, nam |
you | wam, wami, was |
them | ich, im, nich, nimi |
Zaimki dzierżawcze (possessive pronouns)
Zadaniem zaimków dzierżawczych jest opisanie przynależności, czyli odpowiadają na pytanie czyj? Zaimków dzierżawczych używamy zamiast rzeczowników w sytuacjach, gdy przymiotnik dzierżawczy występuje razem z rzeczownikiem. Zaimki dzierżawcze w angielskim to:
mine | mój, moje, moja… |
yours | twój, twoje, twoja… |
his | jego |
hers | jej |
its | jego, tego |
ours | nasz, nasze, nasza… |
yours | wasz, wasze, wasza… |
theirs | ich |
By lepiej zobrazować różnicę między zaimkiem a przymiotnikiem dzierżawczym. Posłużmy się prostym przykładem:
This is your jacket and that one is mine. | To jest twoja kurtka, a tamta jest moja. |
Przymiotnik dzierżawczy zawsze występuje z rzeczownikiem, dlatego mamy „your jacket”, a nie „yours jacket”. Zaś zaimek dzierżawczy może występować samodzielnie i tak jest w tym przykładzie.
Zaimki zwrotne (reflexive pronouns)
Zaimki zwrotne (reflexive pronouns): tu musimy się zatrzymać na moment. W każdej osobie wyraz ten tłumaczony jest na „sobie”, „samemu/samej sobie”, ale najczęściej po prostu „się” dlatego trudno znaleźć tłumaczenie polskie, ale zaimki zwrotne warto znać i tak:
myself |
yourself |
himself |
herself |
itself |
ourselves |
yourselves |
themselves |
Co ciekawe, w języku angielskim jest forma zaimka zwrotnego w wersji bezosobowej i jest to „oneself”. Warto też zauważyć, że w liczbie pojedynczej zaimki zwrotne mają końcówkę „-self”, w mnogiej zaś „-selves”.
Zaimki wskazujące (demonstrative pronouns)
Zadaniem zaimków wskazujących jest wskazywanie na dane rzeczy lub osoby i zależnie, czy dotyczy to liczby pojedynczej, czy mnogiej i czy mówimy o osobie lub rzeczy, która jest daleko lub blisko. Wyróżniamy następujące zaimki wskazujące:
this | ten, ta, to |
that | tamten, tamta, tamto |
these | te, ci |
those | te, tamci |
Zaimki wzajemne (reciprocal pronouns)
Zaimki wzajemne (reciprocal pronouns) można tłumaczyć jako „sobie nawzajem” lub właśnie „wzajemnie” zależnie od kontekstu zdania:
each other |
one another |
Zaimki nieokreślone (indefinite pronouns)
Zaimki nieokreślone używane są, gdy nie wiemy o kim lub o czym mówimy. W przypadku osób wyróżniamy:
somebody, someone | ktoś, kogoś, komuś… |
anybody, anyone | ktokolwiek, nikt, ktoś, nikogo, nikomu… |
nobody, no one | nikt |
everybody, everyone | wszyscy, każdy |
Nie ma znaczenia, czy w zdaniu używamy wyrazu z końcówka „-body”, czy „-one”, można używać ich naprzemiennie, jednak wyrazy z „-one” częściej używane są w komunikacji formalnej.
Zaimki nieokreślone w przypadku rzeczy, to:
something | coś, czegoś… |
anything | cokolwiek, nic, niczego |
nothing | nic |
everything | wszystko |
Warto wspomnieć, że chcąc użyć zaimków zaczynających się od „some-” należy to zrobić w przypadku zdań twierdzących, zaś te zaczynające się od „any-” typowe są do pytań i przeczeń. „no-” także zarezerwowane są dla przeczeń, zaś „every-” można używać w każdym rodzaju zdań.
Zaimki względne (relative pronouns)
Zaimki względne, czyli (relative pronouns) stosuje się w zdaniach, aby dostarczyć dodatkowej informacji o rzeczowniku. Zaimki względne są wykorzystywane do tworzenia zdań względnych (relative clauses). Warto wiedzieć, że w zdaniu stawiamy je po rzeczowniku lub zaimku, który modyfikują.
Zaimek względny | Znaczenie | Kiedy używamy? |
Who | który, która, którzy, które | Stosuje się w odniesieniu do osób. |
Which | która, który, którzy, które | Stosuje się w odniesieniu do rzeczy, zwierząt, oraz rzeczowników abstrakcyjnych. W zdaniu podrzędnym pełni funkcję podmiotu. |
That | która, który, którzy, które | Stosuje się w odniesieniu do osób i rzeczy. Może zastępować zaimki which i who, szczególnie w mowie potocznej. |
Whose | którego, której, których | Stosuje się w odniesieniu do osób i rzeczy. Wskazuje na przynależność do kogoś lub czegoś. |
Whom | z którym, z którą, o którym, o której, któremu, której | Stosuje się w odniesieniu do osób. Jednakże występuje on przede wszystkim w języku i mowie formalnej. |
Przykładowe zdania z wykorzystaniem zaimków względnych:
My friend, who is very nice, lives in Krakow. | Mój przyjaciel, który jest bardzo miły, żyje w Krakowie. |
I live in London, which has some fantastic parks. | Mieszkam w Londynie, który ma fantastyczne parki. |
I bought a new car that is very fast. | Kupiłem nowy samochód, który jest bardzo szybki. |
The woman whose car is a BMW is coming tonight. | Kobieta, której samochód to BMW, przyjedzie dziś wieczorem. |
From whom did you receive the gift? | Od kogo otrzymałeś ten prezent? |
Zaimki pytające (interrogative pronouns)
Zaimki pytające czyli (interrogative pronouns) stosuje się w zdaniach w celu utworzenia pytań szczegółowych. Pytania z zaimkami pytającymi tworzy się w następujący sposób:
Zaimek pytający + czasownik + rzeczownik / reszta zdania
przykładowo:
Where is your brother now? | Gdzie teraz jest twój brat? |
Who is my best friend? | Kto jest moim najlepszym przyjacielem? |
Rodzaje zaimków pytających:
Zaimek pytający | Znaczenie | Kiedy używamy? |
Who? | kto? | Stosuje się w odniesieniu do osób. |
What? | co? jaki? jaka? jakie? | Stosuje się w odniesieniu do osób lub rzeczy. |
Which? | który? która? które? | Stosuje się w odniesieniu do rzeczy. |
Whose? | czyj? czyja? czyje? | Stosuje się w odniesieniu do osób i rzeczy. Wskazuje na przynależność do kogoś lub czegoś. Określa posiadanie. |
Whom? | kogo? kim? komu? | Stosuje się w odniesieniu do osób. Jednakże występuje on przede wszystkim w języku i mowie formalnej. |
Przykładowe zdania z wykorzystaniem zaimków pytających:
Who is your friend? | Kto jest twoim przyjacielem? |
What is your name? | Jak masz na imię? |
Which shirt do you prefer? | Którą bluzkę wolisz? |
Whose BMW is this? | Czyje to BMW? |
Whom did you give that gift? | Komu dałeś ten prezent? |
Zdania z zaimkami w języku angielskim
Zaimków jest sporo. Najlepiej ćwiczyć je przy pomocy zdań:
zaimek osobowy | Do you know Dave? He is my husband. | Znasz Dawida? On jest moim mężem. |
zaimek osobowy w formie dopełnienia | I think Paula loves me. | Myślę, że Paula mnie kocha. |
zaimek dzierżawczy | Is this book yours? | Czy to Twoja książka? |
zaimek zwrotny | I did it myself! | Zrobiłam to sama! |
zaimek wzajemny | We’re helping each other. | Zawsze pomagamy sobie (nawzajem). |
zaimek wskazujący | These are my friends. | To są moi przyjaciele. |
zaimek nieokreślony | Has anybody seen my bag? | Czy ktoś widział moją torbę? |
zaimek względny | The house where my parents lived is now demolished | Dom, w którym mieszkali moi rodzice, jest teraz zburzony |
zaimek pytający | Who is your best friend? | Kto jest Twoim najlepszym przyjacielem? |
Zaimki w angielskim – podsumowanie
Z zaimków zaczynamy korzystać bardzo wcześnie podczas nauki języka, by systematycznie wzbogacać je o kolejne rodzaje. Zaimki w angielskim wspaniale wypełniają komunikaty, precyzując jednocześnie sens zdania. Świetnym sposobem na utrwalenie zaimków w różnych ich formach, jest native speaker online oraz stworzenie zestawienia zaimków osobowych i kolejnych form, by uczyć się według kolejnych osób, np. „I – me – mine” itp.
Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.