(function(w,d,s,l,i){w[l]=w[l]||[];w[l].push({'gtm.start': new Date().getTime(),event:'gtm.js'});var f=d.getElementsByTagName(s)[0], j=d.createElement(s),dl=l!='dataLayer'?'&l='+l:'';j.async=true;j.src= 'https://www.googletagmanager.com/gtm.js?id='+i+dl;f.parentNode.insertBefore(j,f); })(window,document,'script','dataLayer','GTM-WVPBPZ4');

20 gru 2022

Zaimki w angielskim – rodzaje zaimków

Zaimek to taka część mowy, której użycia często nawet nie zauważamy. Zdarza się też, że po prostu zapominamy o nich, a przecież pozwalają nam w łatwy sposób zastąpić w wypowiedzi rzeczowniki. Wszystko przez to, że czasem za bardzo skupiamy się podczas nauki na innych częściach mowy – czasownikach, przymiotnikach czy też liczebnikach. Dlatego też w tym opowiemy wam właśnie o tym czym są zaimki w angielskim.

zaimki w angielskim

Zaimek – jaka to część mowy?

Zaimki po angielsku to „pronouns” i już sam ten wyraz zdradza, że są powiązane z rzeczownikami, czyli „nouns”. Używamy ich na ogół po to, by nie powtarzać po raz kolejny tego samego słowa. Zaimki dzielą się według obszaru ich użycia, a większość z nich poznajemy już na początku naszej przygody z językiem angielskim. Co ważne: w odróżnieniu od języka polskiego, angielskie zaimki są nieodmienne, a do tego pogrupowane są w bardzo logiczny sposób, co może być dla nas sporym ułatwieniem! Za chwilę poznacie, że zaimki to istotna część mowy w języku angielskim.

Rodzaje zaimków w języku angielskim

W języku angielskim wyróżniamy dziewięć grup zaimków:

  • zaimki osobowe
  • zaimki osobowe w formie dopełnienia
  • zaimki dzierżawcze
  • zaimki zwrotne
  • zaimki wzajemne
  • zaimki nieokreślone
  • zaimki wskazujące
  • zaimki względne
  • zaimki pytające

Więcej na temat każdej z grup przeczytacie poniżej oraz w dedykowanych artykułach o każdym rodzaju zaimków.

Zaimki osobowe (subject pronouns): 

Ija
youty
heon
sheona
itono, to
wemy
youwy
theyoni, one

Zaimki osobowe mogą występować w funkcji podmiotu i co ciekawe, w języku polskim mogą one być domyślne, dlatego, że w polskiej odmianie czasownik wskazuje, kto wykonuje czynność. Czasowniki w języku angielskim nie mają takiej funkcji, dlatego potrzebna jest osoba, przedstawiona chociażby, w postaci zaimka osobowego. Przykład? Proszę bardzo:

I like swimming.Lubię pływać.

Gdybyśmy usunęli ze zdania „I like swimming” osobę, wówczas nie wiemy kto wykonuje czynność. W języku polskim można pominąć „ja”, bowiem wiemy, kto w zdaniu „Lubię pływać” czynność wykonuje.

Zaimki osobowe w formie dopełnienia (object pronouns)

Zaimki osobowe w formie dopełnienia odpowiadają na pytania dopełnienia czyli: kogo?, czego?, komu?, czemu?, z kim?, z czym?, o kim?, o czym?.

memnie, mi, mną
youciebie, tobą, tobie
himjego, jemu, go, nim, mu
herją, niej, jej, nią
itje, jego, go, jemu, nim
usnami, nas, nam
youwam, wami, was
themich, im, nich, nimi 

Zaimki dzierżawcze (possessive pronouns)

Zadaniem zaimków dzierżawczych jest opisanie przynależności, czyli odpowiadają na pytanie czyj? Zaimków dzierżawczych używamy zamiast rzeczowników w sytuacjach, gdy przymiotnik dzierżawczy występuje razem z rzeczownikiem. Zaimki dzierżawcze w angielskim to:

minemój, moje, moja…
yourstwój, twoje, twoja…
hisjego
hersjej
itsjego, tego
oursnasz, nasze, nasza…
yourswasz, wasze, wasza…
theirsich

By lepiej zobrazować różnicę między zaimkiem a przymiotnikiem dzierżawczym. Posłużmy się prostym przykładem:

This is your jacket and that one is mine.To jest twoja kurtka, a tamta jest moja.

Przymiotnik dzierżawczy zawsze występuje z rzeczownikiem, dlatego mamy „your jacket”, a nie „yours jacket”. Zaś zaimek dzierżawczy może występować samodzielnie i tak jest w tym przykładzie. 

Zaimki zwrotne (reflexive pronouns)

Zaimki zwrotne (reflexive pronouns): tu musimy się zatrzymać na moment. W każdej osobie wyraz ten tłumaczony jest na „sobie”, „samemu/samej sobie”, ale najczęściej po prostu „się” dlatego trudno znaleźć tłumaczenie polskie, ale zaimki zwrotne warto znać i tak:

myself
yourself
himself
herself
itself
ourselves
yourselves
themselves

Co ciekawe, w języku angielskim jest forma zaimka zwrotnego w wersji bezosobowej i jest to „oneself”. Warto też zauważyć, że w liczbie pojedynczej zaimki zwrotne mają końcówkę „-self”, w mnogiej zaś „-selves”. 

Zaimki wskazujące (demonstrative pronouns)

Zadaniem zaimków wskazujących jest wskazywanie na dane rzeczy lub osoby i zależnie, czy dotyczy to liczby pojedynczej, czy mnogiej i czy mówimy o osobie lub rzeczy, która jest daleko lub blisko. Wyróżniamy następujące zaimki wskazujące:

thisten, ta, to
thattamten, tamta, tamto
thesete, ci
thosete, tamci

Zaimki wzajemne (reciprocal pronouns)

Zaimki wzajemne (reciprocal pronouns) można tłumaczyć jako „sobie nawzajem” lub właśnie „wzajemnie” zależnie od kontekstu zdania:

each other 
one another

Zaimki nieokreślone (indefinite pronouns)

Zaimki nieokreślone używane są, gdy nie wiemy o kim lub o czym mówimy. W przypadku osób wyróżniamy:

somebody, someonektoś, kogoś, komuś…
anybody, anyonektokolwiek, nikt, ktoś, nikogo, nikomu…
nobody, no onenikt
everybody, everyonewszyscy, każdy

Nie ma znaczenia, czy w zdaniu używamy wyrazu z końcówka „-body”, czy „-one”, można używać ich naprzemiennie, jednak wyrazy z „-one” częściej używane są w komunikacji formalnej.

Zaimki nieokreślone w przypadku rzeczy, to:

somethingcoś, czegoś…
anythingcokolwiek, nic, niczego
nothingnic
everythingwszystko

Warto wspomnieć, że chcąc użyć zaimków zaczynających się od „some-” należy to zrobić w przypadku zdań twierdzących, zaś te zaczynające się od „any-” typowe są do pytań i przeczeń. „no-” także zarezerwowane są dla przeczeń, zaś „every-” można używać w każdym rodzaju zdań. 

Zaimki względne (relative pronouns)

Zaimki względne, czyli (relative pronouns) stosuje się w zdaniach, aby dostarczyć dodatkowej informacji o rzeczowniku. Zaimki względne są wykorzystywane do tworzenia zdań względnych (relative clauses). Warto wiedzieć, że w zdaniu stawiamy je po rzeczowniku lub zaimku, który modyfikują. 

Zaimek względnyZnaczenieKiedy używamy?
Whoktóry, która, którzy, któreStosuje się w odniesieniu do osób.
Whichktóra, który, którzy, któreStosuje się w odniesieniu do rzeczy, zwierząt, oraz rzeczowników abstrakcyjnych. W zdaniu podrzędnym pełni funkcję podmiotu.
Thatktóra, który, którzy, któreStosuje się w odniesieniu do osób i rzeczy. Może zastępować zaimki which i who, szczególnie w mowie potocznej.
Whosektórego, której, którychStosuje się w odniesieniu do osób i rzeczy. Wskazuje na przynależność do kogoś lub czegoś.
Whomz którym, z którą, o którym, o której, któremu, którejStosuje się w odniesieniu do osób. Jednakże występuje on przede wszystkim w języku i mowie formalnej. 

Przykładowe zdania z wykorzystaniem zaimków względnych:

My friend, who is very nice, lives in Krakow.Mój przyjaciel, który jest bardzo miły, żyje w Krakowie.
I live in London, which has some fantastic parks.Mieszkam w Londynie, który ma fantastyczne parki.
I bought a new car that is very fast.Kupiłem nowy samochód, który jest bardzo szybki.
The woman whose car is a BMW is coming tonight.Kobieta, której samochód to BMW, przyjedzie dziś wieczorem.
From whom did you receive the gift? Od kogo otrzymałeś ten prezent?

Zaimki pytające (interrogative pronouns)

Zaimki pytające czyli (interrogative pronouns) stosuje się w zdaniach w celu utworzenia pytań szczegółowych. Pytania z zaimkami pytającymi tworzy się w następujący sposób:

Zaimek pytający + czasownik + rzeczownik / reszta zdania

przykładowo: 

Where is your brother now?Gdzie teraz jest twój brat?
Who is my best friend?Kto jest moim najlepszym przyjacielem?

Rodzaje zaimków pytających:

Zaimek pytającyZnaczenieKiedy używamy?
Who?kto?Stosuje się w odniesieniu do osób.
What?co? jaki? jaka? jakie?Stosuje się w odniesieniu do osób lub rzeczy.
Which?który? która? które?Stosuje się w odniesieniu do rzeczy.
Whose?czyj? czyja? czyje?Stosuje się w odniesieniu do osób i rzeczy. Wskazuje na przynależność do kogoś lub czegoś. Określa posiadanie.
Whom?kogo? kim? komu?Stosuje się w odniesieniu do osób. Jednakże występuje on przede wszystkim w języku i mowie formalnej. 

Przykładowe zdania z wykorzystaniem zaimków pytających:

Who is your friend?Kto jest twoim przyjacielem?
What is your name?Jak masz na imię?
Which shirt do you prefer?Którą bluzkę wolisz?
Whose BMW is this?Czyje to BMW?
Whom did you give that gift? Komu dałeś ten prezent?

Zdania z zaimkami w języku angielskim

Zaimków jest sporo. Najlepiej ćwiczyć je przy pomocy zdań:

zaimek osobowyDo you know Dave? He is my husband.Znasz Dawida? On jest moim mężem.
zaimek osobowy w formie dopełnienia I think Paula loves me.Myślę, że Paula mnie kocha.
zaimek dzierżawczyIs this book yours?Czy to Twoja książka?
zaimek zwrotnyI did it myself!Zrobiłam to sama!
zaimek wzajemnyWe’re helping each other.Zawsze pomagamy sobie (nawzajem).
zaimek wskazującyThese are my friends.To są moi przyjaciele. 
zaimek nieokreślony Has anybody seen my bag?Czy ktoś widział moją torbę?
zaimek względnyThe house where my parents lived is now demolishedDom, w którym mieszkali moi rodzice, jest teraz zburzony
zaimek pytającyWho is your best friend?Kto jest Twoim najlepszym przyjacielem?

Zaimki w angielskim – podsumowanie

Z zaimków zaczynamy korzystać bardzo wcześnie podczas nauki języka, by systematycznie wzbogacać je o kolejne rodzaje. Zaimki w angielskim wspaniale wypełniają komunikaty, precyzując jednocześnie sens zdania. Świetnym sposobem na utrwalenie zaimków w różnych ich formach, jest native speaker online oraz stworzenie zestawienia zaimków osobowych i kolejnych form, by uczyć się według kolejnych osób, np. „I – me – mine” itp.

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.