(function(w,d,s,l,i){w[l]=w[l]||[];w[l].push({'gtm.start': new Date().getTime(),event:'gtm.js'});var f=d.getElementsByTagName(s)[0], j=d.createElement(s),dl=l!='dataLayer'?'&l='+l:'';j.async=true;j.src= 'https://www.googletagmanager.com/gtm.js?id='+i+dl;f.parentNode.insertBefore(j,f); })(window,document,'script','dataLayer','GTM-WVPBPZ4');

10 kwi 2020

Czas Past Simple – budowa, zastosowanie i ćwiczenia

Gramatyka języka angielskiego może wydawać się czymś bardzo skomplikowanym. Mnogość czasów to koszmar, który niejednemu uczniowi spędził sen z powiek. Zdarzają się nawet sytuacje, kiedy przestajemy uczyć się jakiegoś czasu, jeśli nie potrafimy poradzić sobie z jego budową i zastosowaniem. Dlatego też w ramach powtórzenia przygotowaliśmy krótki artykuł o czasie Past Simple (nazywanym też Simple Past). Jest to czas prosty służący do opisywania przeszłości. Poznajcie tajemnicze czasu Past Simple!

czas past simple

Zastosowanie czasu Past Simple

Czas Past Simple to czas, którego używamy do mówienia o wydarzeniach z przeszłości. Poznając angielskie czasy przeszłe zwykle zaczynamy właśnie od Simple Past. Warto pamiętać, że jest to czas dokonany, więc wydarzenie, o którym mówimy, jest zakończone (dokonane) i nie ma wpływu na wydarzenia z teraźniejszości. Czasu Past Simple użyjemy także w narracji, kiedy opowiadamy o wydarzeniach w kolejności, w której się odbyły. Gdyby Juliusz Cezar był Anglikiem, to używając Past Simple, mógłby powiedzieć:

„I came, I saw, I conquered.” – Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem

Tłumacząc analogicznie na język polski, jest znacząca różnica w kontekście i zrozumieniu zdań przeszłych w aspekcie dokonanym i niedokonanym:

  • Przeczytałem książkę ‒ książka została w całości przeczytana w jakimś momencie przeszłości.
  • Czytałem książkę ‒ czynność zaczęła się i została przerwana.

Pierwszy przykład to właśnie zdanie w czasie Past Simple.

→ Może zainteresować Cię wpis: Czas Past Simple vs Past Continuous – porównanie

Określenia czasu w Past Simple

Zarówno w języku polskim, jak i angielskim jest mnóstwo określeń, które wskazują, że dane wydarzenie miało miejsce w przeszłości. Okoliczniki czasu charakterystyczne dla Past Simple to:

yesterdaywczoraj
back thenkiedyś, wówczas
a few minutes/hours/days/months agokilka minut/godzin/dni/miesięcy temu
last year/Christmas/week/monthw zeszłym roku/w ubiegłe Boże Narodzenie/
w zeszłym tygodniu/w zeszłym miesiącu
in 1980 w 1980
after breakfast/workpo śniadaniu/po pracy
the other dayktóregoś dnia/kilka dni temu
two days agodwa dni temu

Budowa zdania w Past Simple

Zdania w czasie Past Simple tworzone są zależnie od typu czasownika. 

Zdania oznajmujące, w których występuje czasownik ‘być’ w czasie przeszłym, tworzone są w Past Simple następująco:

Podmiot+was/were+reszta zdania

Was stosujemy w przypadku pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej, czyli I, he, sheit.

Were stosujemy w przypadku drugiej osoby liczby pojedynczej i we wszystkich osobach liczby mnogiej, t.j. you (liczba pojedyncza), we, you (liczba mnoga), they.

Przykładowe zdania:

I was in Paris in 2020Byłam w Paryżu w 2020 roku
You were sick whole summerByłeś chory całe lato
He was a teacher in my schoolOn był nauczycielem w mojej szkole
They were hungryOni byli głodni

W przypadku zastosowania czasowników regularnych, zdania oznajmujące w czasie Past Simple tworzone są następująco:

Podmiot+czasownik z końcówką ‑ed/‑ied/‑d+reszta zdania

Do czasowników regularnych na ogół dodajemy końcówkę ‑ed, jednak występuje kilka wyjątków. Oto one:

  • jeżeli czasownik kończy się literą -e, wówczas dokładamy tylko -d, np.
He smiledOn uśmiechnął się
  • jeżeli czasownik kończy się literą -y, zmieniamy ją na -i i dokładamy -ed, np. 
They tried Korean foodOni spróbowali koreańskiego jedzenia
  • jeżeli czasownik kończy się konstrukcją spółgłoska/samogłoska/spółgłoska, wówczas w zapisie podwajamy ostatnią spółgłoskę i dokładamy –ed, np.
She begged for helpOna błagała o pomoc

Jeśli chcemy używać w zdaniu czasowników nieregularnych, potrzebna będzie nam znajomość ich drugiej formy. Czasowników nieregularnych jest dużo i warto je po prostu zapamiętać. Zdania z nimi tworzone są w sposób następujący: 

Podmiot+druga forma czasownika+reszta zdania

Przykładowe zdania:

She won on the lottery yesterdayOna wygrała wczoraj na loterii
They became famous in 1960Oni stali się sławni w 1960
We went to Rome last summerPojechaliśmy do Rzymu poprzedniego lata
My mum always said thatMoja mama zawsze tak mówiła

→ Zajrzyjcie też do wpisu: Past Simple a Present Perfect porównanie

Czas Past Simple ‒ przeczenia

Jeśli chodzi o przeczenia w Past Simple, również należy zwracać uwagę na to, jakiego dotyczą czasownika.

W zdaniach, w których występuje czasownik ‘być’, przeczenia w Past Simple tworzy się następująco:

Podmiot+wasn’t/weren’t+reszta zdania

Przykładowe zdania:

I wasn’t late!Nie byłem spóźniony!
We weren’t / were not at homeNie byliśmy w domu

Zdania przeczące w Past Simple można budować według poniższej reguły:

Podmiot+didn’t (did not)+czasownik w podstawowej formie reszta zdania

Przykładowe zdania:

They didn’t arrange it!Oni tego nie zaaranżowali!
He didn’t wake up at 7:00On nie wstał o 7:00
I didn’t spend time with my uncleNie spędziłem czasu z moim wujkiem
We didn’t do our homework.Nie zrobiliśmy naszych prac domowych

→ Co się stanie jak połączymy Past Simple z czasownikiem wish? Sprawdź w osobnym artykule: Wish – konstrukcja i użycie

Jak tworzyć pytania w Past Simple?

Podobnie jak w przypadku zdań oznajmujących i przeczeń, tak i podczas tworzenia pytań w Past Simple, musimy zwrócić uwagę na to, czy zdania zawierają czasownik ‘być’, czy też czasowniki regularne i nieregularne.

Pytania z zastosowaniem czasownika ‘być’ budujemy następująco:

Was/Were+podmiot+reszta zdania?

Przykładowe zdania:

Was she in my group?Czy ona była w mojej grupie?
Were you at school three days ago?Byłeś w szkole trzy dni temu?

W przypadku czasowników regularnych i nieregularnych, zdania pytające w Past Simple tworzone są według poniższej reguły:

Did+podmiot+czasownik w podstawowej formie reszta zdania

Przykładowe zdania:

Did you use my phone?Czy używałeś mojego telefonu?
What time did you wake up?O które godzinie wstałeś?
Did she cook dinner for them?Czy ona gotowała dla nich obiad?

Istotne! Jeśli mamy wyrażenie wprowadzające, jak w drugim przykładzie („what time”) to pojawia się ono zawsze przed operatorem did.

Czas Simple Past ‒ czasowniki regularne

Do czasowników regularnych w czasie Simple Past musimy dodawać w zdaniach twierdzących końcówki ‑ed lub -d (jeżeli czasownik w formie podstawowej kończy się na ‑e).

W innych przypadkach, gdy czasownik kończy się na ‑y, a zaraz przed nim jest spółgłoska, wyrzucamy ‑y idodajemy ‑ied, np. try tried, envy envied.

Czasem musimy w zapisie czasowników podwoić ostatnią literę i dopiero później dodać ‑ed. Chodzi o czasowniki jednosylabowe, które w podstawowej formie zbudowane są w następujący sposób: spółgłoska/samogłoska/spółgłoska, np. rob, jog

jog + g + ‑ed = jogged

W pytaniach i przeczeniach, w każdym z tych przypadków, czasownik wraca do swojej podstawowej formy/bezokolicznika. 

Sprawdźmy jak wygląda konstrukcja zdań w czasie Past Simple na poniższych przykładach:

Zdania twierdząceZdania przecząceZdania pytające
I worked as a waitress last summer.

I didn’t/did not work as a shop assistant last summer.

Did you work as a waitress last summer?

Where did you work last summer?
She loved him back then.

She didn’t/ did not love him back then.

Did she love him back then?

Didn’t she love him back then? (operator zaprzeczony)

Czasowniki nieregularne w czasie Past Simple

Wiadomo, że nauka czasowników nieregularnych w języku angielskim sprawiała i dalej sprawia wiele trudności. Wielu z nas pamięta nieszczęsne kartkówki, do których wykuwaliśmy trzy kolumny dziwnie brzmiących i wyrwanych z kontekstu słów. Ponieważ nie wymyślono doskonałej metody nauki czasowników nieregularnych, trzeba samemu ułatwić sobie to zadanie, zaufać swojemu zdrowemu rozsądkowi, ale też wyobraźni. Warto natomiast przyjrzeć się podobieństwom i różnicom, powtarzającym się schematom, można też pogrupować te czasowniki np. czasowniki jednosylabowe, a także nie bać się dziwnych skojarzeń. Wyobraźnia pomaga w zapamiętaniu;  np. cut-cut-cut (pokroić) czytane na głos może skojarzyć się z faktycznym odgłosem krojenia.

Poniżej przykłady użycia czasowników nieregularnych w zdaniach twierdzących, przeczących i pytających w Past Simple.

Zdania twierdząceZdania przecząceZdania pytające
I met him 2 years ago.I didn’t/did not meet him 2 years ago.Did you meet him 2 years ago?
She won on the lottery yesterday.Unfortunately, she didn’t/did not win the lottery yesterday.When did she win the lottery?

→ Zajrzyjcie też do wpisu: Strona bierna w języku angielskim

Najważniejsze czasowniki nieregularne

Pełna tabelka czasowników nieregularnych w języku angielskim liczy kilkadziesiąt pozycji . Istnieje natomiast grupa czasowników nieregularnych, które po prostu trzeba znać. W nauce języka angielskiego będziecie je wykorzystywali bardzo często. Oto absolutny MUST jeśli chodzi o angielskie czasowniki nieregularne:

BezokolicznikI formaII formaTłumaczenie
bewasbeenbyć
becomebecamebecomezostawać
comecamecomeprzychodzić
getgotgotdostać
givegavegivendawać
gowentgoneiść
knowknewknownwiedzieć/znać
saysaidsaidmówić
seesawseenwidzieć
thinkthoughtthoughtmyśleć

Odmiana czasownika TO BE

Czasownik to be należy do grupy czasowników nieregularnych i w czasie Past Simple zamienia się na was/were, odpowiednio do osoby i liczby. W odróżnieniu od pozostałych czasowników nie wymaga operatorów did/didn’t, bo to inwersja pomaga w tworzeniu pytań. Przeczenia natomiast powstają poprzez dodanie not.

Zdania twierdząceZdania przecząceZdania pytające
I was at work last Friday.I wasn’t/was not at work last Friday.Was I at work last Friday?
You were in Spain last summer.You weren’t/were not in Spain last summer.Were you in Spain last summer?
He/she was your best friend in 2001.He/she wasn’t your best friend in 2001.Was he/she your best friend in 2001?
It was your favourite toy back then.It wasn’t your favourite toy back then.Was it your favourite toy back then?
We/you/they were at home after dinner.We/you/they weren’t at home after dinner.Were we/you/they at home after the dinner?

Podsumowanie

Kiedy używamy czasu Past Simple?

Czas Past Simple (lub Simple Past) to czas przeszły prosty. Używamy Past Simple, kiedy coś co się wydarzyło, było-minęło, zamknięta przeszłość. Najlepiej jeśli to zamknięcie definiuje konkretne określenie czasu np. last Monday, last week.

→ Może zainteresować Cię wpis: Porównanie Past Simple vs Past Perfect

Charakterystyczne określenia czasu dla Past Simple to:

Yesterday, two days ago, in 1990, last year, last summer, 5 years ago, 2 minutes ago.

Jak tworzyć zdania twierdzące – czas Past Simple budowa

Zdania twierdzące w Past Simple budujemy poprzez połączenie podmiotu oraz czasownika w II formie w przypadku czasowników nieregularnych lub dodanie końcówki -ed/d w przypadku czasowników regularnych. Jeśli chcemy użyć określenia czasu, postawmy je na końcu zdania.

Czasownik regularny: We cooked an amazing dinner yesterday.
Czasownik nieregularny: You went to the store last Saturday.
Czasownik to be: I was very tired after work

Jak konstruować zdania pytające w Past Simple?

W budowie pytań w czasie Simple Past używamy operatora did do wszystkich osób. Warto pamiętać również o tym, że w pytaniach czasownik zawsze wraca do formy bezokolicznika.

Did you play football after breakfast?
Did he tell you that?!

W przypadku czasownika to be stosujemy inwersję.

Jak budować zdania przeczące w Past Simple?

W czasie Past Simple zdania przeczące budujemy przez połączenie podmiotu, operatora didn’t i czasownika w formie bezokolicznika (podobnie jak w pytaniach).

I didn’t visit Florence last summer
He didn’t go / did not to school last Monday

Czasownik TO BE

Szczególnym przypadkiem jest czasownik nieregularny to be, który w zależności od osoby zamienia się w was lub were. W przeczeniach dodajemy do niego not, a pytania tworzymy poprzez inwersję.

I was at school last week.

You weren’t at work yesterday

Was he at the concert last weekend?

Nagromadzenie zasad, pojęć oraz perspektywa uczenia się np. czasowników nieregularnych może przerażać w Past Simple. Angielskie czasy są trudne, natomiast czas Past Simple należy do tych podstawowych i nie sposób go zastąpić innym. Należy jednak pamiętać, że to czy nauka języka angielskiego będzie żmudnym wkuwaniem do kartkówki albo ciekawą przygodą, inwestycją w przyszłość czy też pasją, zależy od nas samych i naszego nastawienia. Angielski online z native speakerem również będzie bardzo pomocny w opanowaniu Past Simple.

Ćwiczenia czas Past Simple

Pod linkami poniżej znajdziesz ćwiczenie z zakresu Past Simple, a także klucz odpowiedzi do tego ćwiczenia. Powodzenia!

Past Simple – pobierz ćwiczenie

Past Simple – pobierz klucz odpowiedzi

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.