12 wrz 2022
Present Perfect vs. Past Simple – porównanie czasów
Wydawać by się mogło, że odróżnienie od siebie czasów z grupy Past i z grupy Present to zadanie bardzo proste. Przecież past to ‘przeszłość’, a present ‘teraźniejszość’, więc co tu może być trudnego? Niestety czasy Perfect nie mają odpowiednika w języku polskim, dlatego wiele osób ma z nimi spore problemy, a w związku z tym, że dotyczą one aspektu dokonanego, mogą być brane za formy czasu przeszłego. Aby pokazać różnice między tymi czasami, spróbujmy je porównać. Czas na Present Perfect vs. Past Simple.
Present Perfect vs. Past Simple ‒ różnice w budowie
Zacznijmy od czasu zdecydowanie prostszego, czyli Past Simple. Jest to czas przeszły opisujący czynności zakończone, dokonane. To jeden z pierwszych czasów, które poznaje się podczas nauki języka angielskiego.
Budowa czasu Past Simple również nie jest skomplikowana:
- zdania oznajmujące:
Podmiot | + | czasownik w II formie lub z końcówką -ed | + | reszta zdania |
- zdania przeczące:
Podmiot | + | didn’t(did not) | + | czasownik w formie podstawowej | + | reszta zdania |
- zdania pytające:
Did | + | podmiot | + | czasownik w formie podstawowej | + | reszta zdania |
Jeśli w zdaniu występuje czasownik ‘być’ w czasie przeszłym, to przyjmuje on formę was (dla 1. i 3. osoby liczby pojedynczej: I, he, she, it) oraz were (dla 2. osoby liczby pojedynczej oraz całej liczby mnogiej). W przeczeniach występuje was not, czyli wasn’t oraz were not’, czyli weren’t, natomiast zdania z użyciem ‘być’ w czasie Past Simple zaczynają się od was lub were.
Przykładowe zdania z użyciem czasu Past Simple:
I was his favorite child | Byłem jego ulubionym dzieckiem |
You weren’t my friend | Nie byłeś moim przyjacielem |
She woke up late yesterday | Ona wczoraj obudziła się późno |
They didn’t wear any uniforms | Oni nie nosili żadnych mundurków |
Did you write me a letter? | Czy ty napisałeś do mnie list? |
Przejdźmy do Present Perfect, czyli czasu, który nie ma polskiego odpowiednika i opisuje skutki przeszłości widoczne w teraźniejszości. Czasu Present Perfect używamy, gdy nie jest ważne to, kiedy dana czynność miała miejsce, lecz jej konsekwencje, które wciąż trwają. Drugim sposobem użycia tego czasu są sytuacje, gdy czynność zaczęła się w przeszłości, ale trwa to dziś.
Budowa czasu Present Perfect:
Budowa Present Perfect wygląda następująco:
- zdania oznajmujące:
Podmiot | + | have/has | + | czasownik w III formie lub z końcówką -ed | + | reszta zdania |
- zdania przeczące:
Podmiot | + | haven’t (have not)/hasn’t (has not) | + | czasownik w III formie lub z końcówką -ed | + | reszta zdania |
- zdania pytające:
Have/Has | + | podmiot | + | czasownik w III formie lub z końcówką -ed | + | reszta zdania |
Zależnie od osoby, w Present Perfect używany jest inny operator: has dla 3. osoby liczby pojedynczej (he, she, it) i have dla pozostałych osób zarówno w liczbie pojedynczej (I, you), jak i w liczbie mnogiej (we, you, they).
Przykładowe zdania z użyciem czasu Present Perfect:
She has bought a new house! | Ona kupiła nowy dom! |
I haven’t started my new work yet | Nie zacząłem jeszcze nowej pracy |
Have you ever been to Japan? | Byłeś kiedykolwiek w Japonii? |
Różnice pomiędzy czasami widać wyraźnie w ich budowie, ale przede wszystkim w formach czasownika. O ile to nie jest czasownik regularny, czyli z końcówką -ed, to forma wskazuje, czy mamy do czynienia z czasem Past Simple czy Present Perfect.
Present Perfect a Past Simple ‒ różnice w zastosowaniu
Różnicę w obu czasach najlepiej zobrazuje przykład z pobytem w Japonii, który pojawił się w tabeli powyżej.
Zdanie: I was in Japan two years ago, czyli: ‘Byłem w Japonii dwa lata temu’, opisuje wydarzenie, które miało miejsce w przeszłości i jest zakończone. Do stworzenia takiego komunikatu użyjemy czasu Past Simple. Jeśli jednak zdanie brzmi: I have been in Japan for ten years, czyli: ‘Jestem w Japonii od dziesięciu lat’, oznacza, że osoba mówiąca to zdanie zamieszkała w Japonii przeszłości (w tym przypadku dziesięć lat temu) i nadal tam mieszka, więc nie jest to stan, który uległ zmianie, ale ma on skutki w teraźniejszości, na co kładziemy nacisk: ‘Jestem w Japonii od dziesięciu lat’, a to znaczy, że doskonale znam ten kraj, świetnie znam język japoński itp. Wtedy konieczne jest użycie czasu Present Perfect.
Warto wspomnieć jeszcze o jeszcze jednej kwestii. Jeśli czynność miała miejsce w przeszłości i została całkowicie zakończona w przeszłości, wydarzyła się jednorazowo lub była regularnie wykonywana w przeszłości, to o takiej czynności będziemy mówić, używając czasu Past Simple.
Jeśli zaś czynność jest dopiero co zakończona, jak np. w zdaniu: She has just eaten, czyli: ‘Ona właśnie zjadła’, lub wydarzyła się w przeszłości, ale w niesprecyzowanym czasie, np. I have lost my keys, ‘Zgubiłem klucze’, czy też zaczęła się w przeszłości, ale skutki widzimy teraz, np. He has broken his leg, ‘On złamał nogę’ ‒ to zawsze użyjemy Present Perfect.
Present Perfect vs. Past Simple ‒ charakterystyczne słowa i wyrażenia
Słówka charakterystyczne dla Past Simple to:
yesterday | wczoraj |
first | najpierw |
then | potem |
last day/week/month/year | Ostatniego dzień /w ubiegłym tygodniu/miesiącu/roku |
in (year) | w (rok) |
Słówka charakterystyczne dla Present Perfect to:
already | już |
yet | jeszcze, do tej pory |
just | dopiero co |
ever | kiedykolwiek |
since | od |
for | od |
never | nigdy |
Present Perfect vs. Past Simple w amerykańskim angielskim
Brytyjski angielski (w skrócie BrE) i amerykański angielski (w skrócie AmE) to bardzo podobne odmiany języka, ale nie w stu procentach zbieżne. Jest wiele różnic zarówno w przypadku słów, jak i w przypadku czasów, i właśnie Past Simple oraz Present Perfect doskonale to obrazują.
W amerykańskim angielskim częściej używa się czasu Past Simple, nawet gdy można założyć, że należałoby użyć czasu Present Perfect.
Tłumaczenie zdania ‘Właśnie go widziałem’ na British English będzie wyglądało tak:
I have just seen him | Używamy czasu Present Perfect, bo ta sytuacja dopiero co została zakończona |
W odmianie American English to samo zdanie częściej spotkamy w czasie Past Simple:
I just saw him. | Czynność zakończona, przeszła. |
Różnice między British English i America English widoczne są także w przypadku odmiany czasowników:
Czasownik | BrE | AmE |
palić się | burn, burnt, burnt | burn, burned, burned |
śnić/marzyć | dream, dreamt, dreamt | dream, dreamed, dreamed |
Podsumowanie
Stosunkowo często w języku angielskim, szczególnie na niższym poziomie zaawansowania, usłyszeć możemy w codziennej mowie Past Simple. Oczywiście, gdy chodzi o opisywanie czynności przeszłych.
Zazwyczaj sięgamy po ten czas, starając się ułożyć odpowiedzi na zadane nam pytania. Nie zmienia to jednak faktu, że Present Perfect jest czasem ważnym i potrzebnym, który na średniozaawansowanym i zaawansowanym poziomie angielskiego jest w codziennym użyciu. Poza tym czas ten jest uwielbiany przez muzyków, co znajduje potwierdzenie w dziesiątkach tekstów piosenek:
Rod Steward: Have you ever seen the rain? (Czy kiedykolwiek widziałeś deszcz?) czy Have I told you lately that I love you? (Czy powiedziałem ci ostatnio, że cię kocham?).
U2: Still haven’t found what I’m looking for (Ciągle nie znalazłem tego, czego szukam).
Eva Cassidy: You’ve changed (Zmieniłeś się).
Bryan Adams: Have you ever really loved a woman? (Czy kiedykolwiek naprawdę kochałeś kobietę?).
Jeśli masz ochotę śpiewająca znać różnice pomiędzy Present Perfect a Past simple, to zapraszamy na kurs angielskiego w TalkBack. Angielski online z nativem to idealny czas aby wytłumaczyć różnice, podać przykłady oraz przygotować dla Ciebie odpowiednie zestawy ćwiczeń, które pozwolą na opanowanie każdego z czasów.
Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.