Czasy teraźniejsze w języku angielskim – najważniejsze informacje

Gramatyka każdego języka to zbiór pewnych reguł, zasad, które umożliwiają nam komunikowanie się. Reguły te różnie ukształtowały się na przestrzeni wieków w zależności od języka. Przykładowo dla nas, osób polskojęzycznych, czas teraźniejszy wskazuje na równoczesność wykonywania czynności i mówienia o niej. Dla osób posługujących się od urodzenia językiem angielskim czas teraźniejszy wyraża to, co dzieje się w momencie mówienia, ale powtarza się z pewną regularnością, dzieje się planowo. Czasu teraźniejszego użyjemy więc, by mówić o tym, co dzieje się w chwili mówienia, a także o tym, co mamy zaplanowane w niedalekiej przyszłości. Takich różnic oczywiście jest o wiele więcej, dlatego przygotowaliśmy małe zestawienie, które przedstawia czasy teraźniejsze w języku angielskim.

Czasy teraźniejsze w języku angielskim

W języku angielskim występują trzy czasy: przeszły (Past), teraźniejszy (Present) i przyszły (Future), ale w każdym z nich występują aż cztery aspekty: Simple, Continuous (znany też jako Progressive), Perfect i Perfect Continuous (Perfect Progressive). Każdy z nich wykorzystywany jest w konkretnym przypadku, każdy przyjmuje formę właściwą dla wybranego czasu i wymaga określonego miejsca w zdaniu, by komunikat był możliwy do odczytania. Niewątpliwym plusem całej tej plątaniny angielskich czasów jest to, że zasady budowy zdań w angielskim są jasne i nie jest tak, że od każdej reguły mamy wiele wyjątków. Na podobnych zasadach tworzy się poszczególne aspekty we wszystkich czasach. Przykładowo typową cechą czasowników w czasach Continuous jest końcówka ‑ing, a w przypadku czasów Perfect będą one przyjmowały III formę.

Present Simple

Present Simple to pierwszy angielski czas teraźniejszy, z którym stykamy się podczas nauki języka angielskiego. Stosujemy go, gdy mówimy o czynnościach stałych, powtarzalnych, także o tych, które dzieją się według planu czy rozkładu. Present Simple opisuje również stany, które wyrażają czasowniki statyczne, jak lubić czy kochać. Łączy się go z takimi określeniami, jak always, usually, often, sometimes, never itp.

Budowa czasu Present Simple:

• Zdania twierdzące

W III osobie liczby pojedynczej (czyli dla osoby he/she/it) orzeczenie otrzymuje końcówkę ‑s. Jeśli orzeczenie kończy się na literę ‑s, ‑sh, ‑ch, ‑x lub ‑o, wówczas dodajemy końcówkę ‑es, a jeśli kończy się na literę ‑y, to zamieniamy ją na‑ies.

• Zdania przeczące

W przeczeniu występuje don’t (I i II osoba liczby pojedynczej oraz cała liczba mnoga) lub doesn’t (III osoba liczby pojedynczej).

• Zdania pytające

Pytania zaczynamy od operatora Do (I i II osoba liczby pojedynczej oraz cała liczba mnoga) lub Does (III osoba liczby pojedynczej). W przypadku czasownika to be konieczne jest zastosowanie inwersji do utworzenia pytania.

Przykłady zdań w Present Simple:

• I always wake up at 7.00 AM.
• He lives in Warsaw.
• Do you drink milk?
• Are you ok?
• She doesn’t go to work on Sundays

Present Continuous

Present Continuous to kolejny czas, którego uczymy się na początku przygody z gramatyką języka angielskiego. Choć to Present Simple ma w nazwie słowo prosty, to jednak Present Continuous jest jeszcze mniej skomplikowany. By zbudować zdanie w tym czasie, potrzebujemy jedynie odpowiedniej formy czasownika to be wraz z końcówką ‑ing. Present Continuous używa się do opisu czynności, które dzieją się w chwili mówienia, są zmiennymi stanami lub zaplanowane są na niedaleką przyszłość. Typowe określenia dla tego czasu, to now lub at the moment, ale też today, tonight, tomorrow, czy at present.

Budowa czasu Present Continuous:

• Zdania twierdzące

• Zdania przeczące

• Zdania pytające

Przykłady zdań w Present Continuous:

• We are going to my grandmother today.
• Tomorrow she is going to the dance classes.
• Is she going to school on Friday?
• We are not studying.

Czasy teraźniejsze w angielskim z grupy Perfect

Czasy teraźniejsze w języku angielskim z grupy Perfect, czyli czasy dokonane, mogą być kłopotliwe, ponieważ nie mają one odpowiednika w języku polskim. Tutaj również mamy czas prosty i ciągły, czyli Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous.

Present Perfect Simple

Czasu Present Perfect Simple używamy, gdy mówimy o czynnościach, które miały miejsce w nieokreślonym (to ważne) momencie w przeszłości, ale ich skutki są widoczne obecnie. Opisują one także czynności i stany, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają nadal. Są to także czasy opisujące doświadczenia życiowe osób żyjących. Typowe zwroty dla tych czasów to for, since, already, just, yet, ever, never, lately.

Budowa czasu Present Perfect Simple:

• Zdania twierdzące

Have użyjemy w I i II osobie liczby pojedynczej oraz w całej liczbie mnogiej, natomiast has w przypadku III osoby liczby pojedynczej.

• Zdania przeczące

• Zdania pytające

Przykłady zdań w czasie Present Perfect Simple:

• She has been working in our company since January.
• Have you seen this movie?
• He hasn’t been to Portugal.

Present Perfect Continuous

Ostatni z czasów teraźniejszych, czyli Present Perfect Continuous, to czas opisujący czynności, które rozpoczęły się w przeszłości i wciąż trwają. W tym wypadku istotne jest jednak to, jak długo trwają. Czas ten służy także do opisywania tych czynności, które rozpoczęły się w przeszłości i jeszcze się nie zakończyły lub zakończyły się niedawno. W tym wypadku również nie jest istotny moment rozpoczęcia, ale sam fakt, że się odbywały lub odbywają. Typowe słówka dla tego czasu to recently i lately, a także since i for.

Budowa czasu Present Perfect Continuous:

• Zdania twierdzące

Have been użyjemy w I i II osobie liczby pojedynczej oraz w całej liczbie mnogiej, natomiast has been w przypadku III osoby liczby pojedynczej.

• Zdania przeczące

• Zdania pytające

Przykładowe zdania w Present Perfect Continuous

• I’ve been waiting for your answer for three days!
• He has been working since morning.
• Have you been feeling OK?
• They haven’t been working out lately.

Czasy teraźniejsze w języku angielskim – podsumowanie

Czasy teraźniejsze, zwłaszcza Simple i Continuous, pojawiają się już na pierwszych etapach nauki języka angielskiego i są absolutną podstawą. Gdy je zrozumiemy, łatwiej nam będzie nam nauczyć się budowy angielskich czasów przeszłych i angielski czasów przyszłych. Czasy teraźniejsze z grupy Perfect są nieco bardziej skomplikowane i wymagają chociażby znajomości III formy czasownika, którą trzeba po prostu zapamiętać. Na pomoc przychodzi w tej kwestii tabelki czasowników nieregularnych, która dla wielu uczniów jest tak samo ważne, jak podręczniki do nauki języka. Kłopotliwe może być zrozumienie samej istoty czasu teraźniejszego, który skorelowany jest z przeszłością, i konieczności wnioskowania, który element wypowiedzi jest istotny, ale takie niuanse chętnie wytłumaczy lektor jeśli wybierzecie angielski z native speakerem online. Zapraszamy na zajęcia!

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.