Przyimki w języku angielskim – wprowadzenie

Zajmiemy się dziś czymś, co często przechodzi nam koło nosa praktycznie niezauważone, a jednak pełni ważną rolę w języku. Przyimki w języku angielskim, czyli prepositions, są trochę jak sól w potrawie. Niby niewielki wkład, nie rzucają się w oczy, ale na pewno odczulibyśmy ich brak.

Do czego służą przyimki w języku angielskim

Przyimki w języku angielskim – podobnie jak w polskim – pomagają nam nadać inne znaczenie wyrazom. Tak więc samo słowo “marzec” odbierzemy inaczej, niż utworzone z przyimkami wyrażenia “w marcu”, “do marca” czy “na marzec”.

Polskie przyimki, choć same się nie odmieniają, wymuszają na nas odmianę słowa, które stoi z nimi w parze. Angielski jest pod tym względem prostszy, bo ani przyimek, ani jego kompan się nie odmieniają, odpada nam więc ten problem. Zarówno polskie, jak i przyimki angielskie są niesamodzielne, co oznacza, że muszą być sparowane z czymś jeszcze – a tym czymś często jest rzeczownik, choć zdarzają się i przymiotniki, ale o tym później.

Na razie przyjrzyjmy się podziałowi – dość umownemu, zaznaczmy – przyimków w zależności od ich wykorzystania. Oczywiście, nie wszystkie będą doskonale pasować do jednej z tych grup, a niektóre znajdą się w więcej niż jednej. Jakby było za łatwo, to nie byłby angielski, prawda?

Przyimki ruchu w języku angielskim

Ich nazwa (prepositions of movement/direction) mówi sama za siebie – za pomocą przyimków ruchu tworzymy wyrażenia przyimkowe, które służą do określenia, jak podmiot przemieszcza się w przestrzeni. Czy dana osoba porusza się up the stairs czy down the stairs (czyli “w górę schodów” i “w dół schodów”), czy przemieszczamy zakupy into the car czy out of the car (“do samochodu” i “z samochodu”). Z reguły ważny jest tu faktyczny ruch danego obiektu.

Przyimki miejsca w angielskim

Te przyimki angielskie (prepositions of place) wskazują, gdzie znajduje się to, o czym mówimy, w relacji do jego otoczenia. Przyimki miejsca pomagają w określeniu pozycję względem czegoś. Pomagają nam one zdecydować, czy nasza kawa znajduje się on the table, under the table czy beside the table (czyli “na stole”, “pod stołem” czy “obok stołu” – jeśli wybraliście drugą lub trzecią opcję, to znaczy, że kawa nie jeszcze nie zadziałała!).

Przyimki czasu w języku angielskim

Prepositions of time również mówią same za siebie – z ich pomocą określamy albo kiedy dana czynność ma/miała/będzie mieć miejsce (wskazujemy termin/datę itp.) lub jak długo będzie trwała. Dzięki nim wiemy, czy będziemy się uczyć angielskiego on Monday, since Monday czy until Monday (“w poniedziałek”, “od poniedziałku” czy “do poniedziałku”). Najważniejsze przyimki czasu poznacie w dedykowanym artykule.

Przyimki sposobu w angielskim

Tym razem akurat prepositions of agent/prepositions of thing nie są takie łatwe do zrozumienia jedynie po ich nazwie. Zastosujemy je, żeby podkreślić związek stojącego po nich rzeczownika z resztą zdania lub innymi jego częściami. Dzięki nim możemy stwierdzić, czy czynność X wykonujemy with my mom, without my mom czy for my mom (“z moją mamą”, “bez mojej mamy” czy “dla mojej mamy”), albo czy dana książka is about Hemingway, is by Hemingway czy is of Hemingway (“o Hemingwayu”, “[napisana przez] Hemingwaya”, czy “[należała do] Hemingwaya”).

Frazy przyimkowe

Uwaga – frazy (zwroty) przyimkowe to coś, co można bardzo łatwo pomylić z wyrażeniami przyimkowymi w języku angielskim! Szybko porównamy, jaka jest między nimi różnica.

Frazy (zwroty) przyimkowe w angielskim (phrasal prepositions) to połączenia dwóch lub więcej wyrazów, które łącznie funkcjonują jako przyimek. Należą do nich między innymi in front of (“przed”), according to (“według (kogoś, czegoś)”), in spite of (“pomimo”) czy out of (“z” w znaczeniu ruchu na zewnątrz czegoś). Całość tej frazy jest nierozerwalna i, jak pokazują te przykłady, wyrazy te wspólnie tworzą jeden przyimek.

→ Wpis, który może Cię zainteresować: Phrasal verbs w języku angielskim

Wyrażenia przyimkowe (prepositional phrases) to z kolei po prostu całość wyrażenia, czyli przyimek i to, co po nim występuje. Wszystkie przykłady, które podaliśmy w poprzednich punktach tego tekstu to wyrażenia przyimkowe – zawierają bowiem przyimek i dodatek.

Przyimki w języku angielskim – podsumowanie

Przyimki w języku angielskim to temat jednocześnie prosty i nie. Taki kot Schrodingera – nie będziemy wiedzieć, czy dany przyimek będzie łatwy, dopóki nie zaczniemy się go uczyć. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta, niektóre z przyimków odpowiadają 1:1 polskim wariantom, mają wąskie zastosowanie i właściwie żadnych komplikacji. Z kolei inne potrafią mieć po kilka zastosowań, czasem kompletnie dla Polaka nieintuicyjnych. A czasem, na dokładkę, jeden przyimek w języku polskim może mieć, w zależności od sytuacji, kilka wariantów w angielskim. Dlatego warto je przećwiczyć podczas nauki angielskiego online z native speakerem.

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.