Zaimki nieokreślone w języku angielskim (indefinite pronouns) – rodzaje i przykłady

Zaimki nie są częścią mowy, która występuje tylko w języku polskim. Znajdziemy je też w innych językach, także angielskim. W każdym pełnią tę samą funkcję: zastępują inne słowa. Mawia się, że zaimki to ‘wygodne’ słówka. Często ratują nas z opresji, gdy np. za wszelką cenę próbujemy sobie przypomnieć, jak ma na imię osoba, o której mówimy i nie dajemy rady, ale za to nasz umysł przypomina sobie jak na zawołanie wszystkie zwrotki „Mambo no. 5”. Wtedy możemy powiedzieć o takiej osobie po prostu ‘on’ lub ‘ona’. Jest jeszcze jedna grupa zaimków, która jest bardzo przydatna w komunikowaniu się i są to zaimki nieokreślone (Indefinite Pronouns). A czym one są? 

Zaimki nieokreślone w angielskim ‒ jak wyglądają?

Zaimki nieokreślone, czyli Indefinite Pronouns w języku angielskim odpowiadają polskim słowom: ‘ktoś’, ‘coś’, ‘wszyscy’, ‘nikt’, ‘jakiś’, ‘nic’. Są one pogrupowane ze względu na konkretne przedrostki, ale to wyjaśnimy za moment. 

‘Someone’ vs ‘somebody’ ‒ różnice

Jednymi z pierwszych zaimków nieokreślonych, które poznajemy w trakcie nauki języka angielskiego, są zaimki ‘somebody’ i ’someone’. Oba oznaczają: ‘ktoś’. W wymowie brytyjskiej i amerykańskiej nieco się one różnią, jak już to bywa w przypadku wariantów wymowy, ale skupmy się na samym znaczeniu. Zarówno ‘somebody’ i ‘someone’ funkcjonują w British, jak i w American English. Jak je odróżniać i czy w ogóle zaprzątać sobie tym głowę? 

Someone stole my bike oznacza „Ktoś ukradł mój rower”. Somebody stole my bike także oznacza „Ktoś ukradł mój rower”. Gdzie jest haczyk? Nigdzie. Wyrazów tych można używać na przemian. Tak też sugeruje np. słownik Cambridge, który pod skrótem ‘sb’ wskazuje zarówno na ‘somebody’, jak i na ‘someone’. Jedyna sugestia, to to, by stosować zaimek ‘someone’ w kontekście nieco bardziej formalnym. Warto też zapamiętać, że gdy chcemy zastąpić któryś z tych wyrazów, naturalnie nasz natywny język będzie pchał nas w stronę ‘he’ lub ‘she’, a to błąd. W języku angielskim to ‘they’ zastępuje ‘someone’ i ‘somebody’, np. Someone didn’t get the job. Did they? 

Budowa zdań z zaimkami nieokreślonymi ‒ przykłady

Zaimki to takie elementy, które: 

• Są nieodmienne, czyli nie przyjmują żadnej dodatkowej końcówki.
• Zawsze określane są w liczbie pojedynczej, nawet jeśli w tłumaczeniu na język polski występują w liczbie mnogiej, np. w przypadku słowa ‘everybody’ (‘wszyscy’): Everybody is happy because of your wedding („Wszyscy są szczęśliwi z powodu Twojego ślubu”).
• Mogą pełnić funkcję podmiotu lub dopełnienia w zdaniu.
• Występują we wszystkich konstrukcjach zdań: w twierdzeniach, przeczeniach i pytaniach. Warto sprawdzić, które zaimki można stosować w poszczególnych rodzajach zdań, o czym można przeczytać w dalszej części tekstu.

Wymienione cechy sprawiają, że nie można jednoznacznie określić, czy miejsce zaimka nieokreślonego jest zawsze na końcu, czy na początku zdania. Przeanalizujmy przykłady:

Jak widać, zaimki pojawiają się i na początku zdania, i na końcu. Czasem pełnią funkcję podmiotu, czasem dopełnienia. Nie ma jednoznacznej reguły. Ich stosowanie jest jednak proste i bardzo naturalne.

Rodzaje zaimków nieokreślonych w angielskim

Zaimki nieokreślone możemy podzielić na trzy grupy. Te, które odnoszą się do:

• Ludzi: one kończą się na ‘-body’ lub ‘-one’.
• Rzeczy: one kończą się na ‘-thing’.
• Miejsc: one kończą się na ‘-where’. 

Można powiedzieć, że budowa zaimków nieokreślonych w języku angielskim to wariacja na temat przedrostków: ‘some-’, ‘any-’, ‘no-’ lub ‘every-’ i końcówek: ‘-body’, ‘-one’, ‘-thing’ i ‘-where’. 

Zaimki nieokreślone w języku angielskim z przedrostkiem ‘some-’

Zaimki nieokreślone, które rozpoczynają się od przedrostka ‘-some’, na ogół występują w zdaniach twierdzących, jednak i od tej reguły są wyjątki. Jeśli pada pytanie będące propozycją lub prośbą czy też, gdy po zadaniu pytania zakładamy, że odpowiedź będzie twierdząca, również można użyć zaimka zaczynającego się od ‘some-’.

Zaimki nieokreślone z przedrostkiem ‘some-’ to:

Przykłady zdań:

• Could somebody help me? → Czy ktoś mógłby mi pomóc?
• Do you have something to say? → Masz coś do powiedzenia?
• I would like to go somewhere this winter → Chciałbym gdzieś pojechać tej zimy
• Something tells me that he will be back soon → Coś mi mówi, że on szybko wróci
• Do you want something from her? → Czy coś od niech chcesz?

Zaimki nieokreślone z przedrostkiem ‘any-’

Zaimki nieokreślone, które rozpoczynają się od ‘any-’, są typowe w przypadku zdań przeczących i pytających, ale jeśli w zdaniu twierdzącym nie ma podkreślonych preferencji, wtedy również pojawiają się słowa: ktokolwiek, cokolwiek, gdziekolwiek, które w języku angielskim zaczynają się od ‘any-’. 

Zaimki nieokreślone z przedrostkiem ‘any-’ to:

Przykłady:

• Are you going anywhere? → Wybierasz się gdziekolwiek?
• I need anything to open that door → Potrzebuję cokolwiek aby otworzyć te drzwi
• He can be anywhere right now! → On może być teraz gdziekolwiek!

Zaimki nieokreślone z przedrostkiem ‘every-’

Zaimki rozpoczynające się od ‘every-’ są typowe we wszystkich rodzajach zdań: i w twierdzeniach, i w przeczeniach, i w pytaniach:

Zaimki nieokreślone z przedrostkiem ‘any-’ to:

Przykłady:

• Have you looked everywhere? → Szukałeś wszędzie?
• Is everyone here? → Czy wszyscy już są?
• Everyone is coming to your bachelor party! → Wszyscy przychodzą na Twój wieczór kawalerski!
• Do you understand everything? → Rozumiesz wszystko?

Zaimki z przedrostkiem ‘no-’

Ostatnia grupa zaimków, czyli zaimki nieokreślone, rozpoczynające się przedrostkiem ‘no-’, są typowe dla przeczeń. Należy jednak pamiętać o pewnej sprawie: w języku angielskim nie ma podwójnego przeczenia, zatem jeśli chcemy użyć zdania z zaimkiem rozpoczynającym się od ‘no-’, powinno być ono w formie twierdzącej. Brzmi skomplikowanie? Z pewnością przykład rozwieje wątpliwości:

Jak widać, nie można napisać: *I didn’t see nobody, bo wychodzi z tego gramatyczny koszmarek. Dlatego, chcąc używać tej grupy zaimków nieokreślonych, należy je umieszczać w zdaniach twierdzących. 

Zaimki nieokreślone z przedrostkiem ‘no-’ to:

Nauka zaimków nieokreślonych

Jak uczyć się zaimków nieokreślonych (indefinite pronouns)? Recepta jest banalna: używać ich. Zaimki nieokreślone w języku angielskim wzbogacają wypowiedzi, sprawiając, że nie powtarzamy cały czas tych samych słów. Native speaker online to również doskonała okazja aby je stosować, zastępując różnego rodzaju elementy, takie jak podmiot czy dopełnienie.

Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.