20 wrz 2022
Zwroty grzecznościowe w języku angielskim (Mr, Miss, Mrs, Ms)
Czasami może się wydawać, że w krajach anglojęzycznych do kwestii zwrotów grzecznościowych podchodzi się swobodnie. Dzieje się tak za sprawą zwrotu ‘you’: czyli ‘ty’ lub ‘wy’, który w zależności od kontekstu może oznaczać ‘pan’ lub ‘pani’ albo bezpośrednie ‘ty’. Nawet podczas rozmów zawodowych, w kontakcie z dyrektorem, szefem, osobą starszą, z nauczycielem czy lekarzem bez mrugnięcia okiem używamy ‘you’, i nie oznacza to wcale lekceważącego stosunku do rozmówcy. Możemy zadać pytanie ‘Do you need help?’ i możemy przetłumaczyć je zarówno jako: ‘Czy pani/pan potrzebuje pomocy?’, jak i: ‘Czy potrzebujesz pomocy?’ Nie oznacza to jednak, że w języku angielskim za znaczenie danego zwrotu odpowiada tylko kontekst i nie używa się zwrotów grzecznościowych. Zwroty grzecznościowe w języku angielskim jak najbardziej istnieją. Poznajmy je!

Podstawowe zwroty grzecznościowe w angielskim: pani, pan, a może panienka?
Istnieją w zasadzie tylko trzy zwroty grzecznościowe w języku angielskim: ‘panienka’, ‘pani’, ‘pan’ i używa się ich np. w oficjalnej komunikacji szkolnej czy biznesowej. Jednak jak przeczytacie poniżej, w przypadku kobiet, sytuacja wcale nie jest taka prosta.
Zwrot Mr w języku angielskim
Najmniejszy problem jest ze zwrotem grzecznościowym kierowanym w stosunku do mężczyzny, ponieważ jest to zawsze ‘Mr’, czyli ‘Mister’. Niezależnie, czy mężczyzna jest kawalerem, czy jest żonaty, zawsze korzysta się ze zwrotu ‘Mr’:
Mr Bond | Pan Bond |
Mr Bond | Panie Bond (w wołaczu, gdy się zwracamy do tej osoby) |
Dear Mr Bond | Szanowny/Drogi panie Bond |
Zwrotu ‘Mr’ używamy z nazwiskiem, ale też zamiast niego można użyć funkcji pełnionej przez osobę, do której się zwracamy. Podobnie jak w języku polskim do amerykańskiego prezydenta można zwrócić się Mr President (Pan Prezydent/Panie Prezydencie).

Co oznacza angielskie Mrs oraz Miss?
W przypadku kobiet angielskie zwroty grzecznościowe mogą okazać się stąpaniem po polu minowym. Wszystko zależy bowiem od stanu cywilnego osoby, do której mówimy.
Mężatki, ale też wdowy i rozwódki, korzystają ze zwrotu ‘Mrs’ czyli ‘pani’:
Mrs Robinson | Pani Robinson |
Mrs Robinson | Pani Robinson (w wołaczu, gdy się zwracamy do tej osoby) |
Dear Mrs Robinson | Szanowna/Droga pani Robinson |
Jak wiemy, nie każda kobieta jest mężatką. Gdy mamy pewność lub gdy zakładamy, że kontaktujemy się z kobietą niezamężną, wówczas warto postawić na ‘Miss’, czyli ‘panna’:
Miss Molly | Panna Molly |
Miss Molly | Panno Molly (w wołaczu, gdy się zwracamy do tej osoby) |
Dear Miss Molly | Szanowna/Droga panno Molly |
Angielski zwrot Ms – co oznacza?
A co, gdy nie wiemy, jaki jest stan cywilny kobiety, z którą mamy kontaktować się, np. w sprawach biznesowych po raz pierwszy? Jeśli nie widzimy obrączki, social media nie zdradzają żadnych zdjęć ślubnych, a my nie chcemy się zbłaźnić, to wówczas z pomocą przychodzi forma ‘Ms’, czyli bezpieczny zwrot, którym można tytułować zarówno panny, jak i mężatki, rozwódki czy wdowy. ‘Ms’ to forma neutralna, którą możemy stosować z nazwiskiem, w formie wołacza, z określeniem ‘Dear’ czy z nazwą funkcji.
Podsumowując:
Panna/Kawaler | Zamężna/Żonaty | Rozwiedziona/Rozwodnik, Wdowa/Wdowiec | Forma neutralna | |
Mężczyzna | Mr | Mr | Mr | ‒ |
Kobieta | Miss | Mrs | Mrs | Ms |
Język ewoluuje i odpowiada na dynamiczne zmiany społeczne również w kwestii zwrotów grzecznościowych w angielskim. W związku z tym, że osoby niebinarne, naturalne płciowo, nie identyfikują się z żadną z płci lub nie chcą być identyfikowane z płcią, coraz częściej stosuje się wobec nich formę ‘Mx’.
Stosowanie odpowiednich zwrotów to kwestia kultury osobistej. Pozwalają one okazywać szacunek odbiorcy komunikatu, maila, wiadomości.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden element, a mianowicie na stawianie kropek w zwrotach grzecznościowych. W większości szkół językowych uczymy się odmiany British English (BrE). Według zasad brytyjskiej ortografii to nie stawia się kropek w zwrotach grzecznościowych, ale w odmianie American English (AmE) ‒ owszem:
British English | American English | |
Pan | Mr | Mr. |
Pani | Mrs | Mrs. |
Żeńska forma neutralna | Ms | Ms. |

‘Ms’, ‘Miss’, ‘Mr’ czy ‘Mrs’ ‒ kiedy i jak używać? Przykłady zdań
Przykładowe zdania z angielskim zwrotem grzecznościowym ’Miss’:
Miss Clark was my favourite teacher! | Panna Clark była moją ulubioną nauczycielką! |
Excuse me, Miss. You dropped your key | Przepraszam, panienko. Upuściłaś klucz |
Miss Smith will see you now | Panna Smith spotka się z Tobą teraz |
Thank you for your help, Miss Jones | Dziękuję za pomoc, panno Jones |
Przykładowe zdania z angielskim zwrotem grzecznościowym ’Mrs’:
Mrs Novac is waiting outside | Pani Novac czeka na zewnątrz |
Is Mrs Lee here yet? | Czy Pani Lee jest tu jeszcze? |
I promised to help Mrs Wood | Obiecałam pomóc pani Wood |
Mrs Williams is a dear friend of mine | Pani Williams jest moją dobrą znajomą |
Przykładowe zdania z angielskim zwrotem grzecznościowym ’Ms’:
This is Ms Curry, my boss | To pani/panna Curry, moja szefowa |
Ms Johnson is talking to someone else now | Pani/Panna Johnson właśnie rozmawia z kimś innym |
Ms Kelly is out of the office | Pani/Panna Kelly jest poza biurem |
Ms Wilson is very keen on art | Pani/Panna bardzo interesuje się sztuką |
Przykładowe zdania z angielskim zwrotem grzecznościowym ’Mr’:
We are waiting for Mr President | Czekamy na pana prezydenta |
Send this document to Mr Brown | Wyślij ten dokument do pana Browna |
I need to talk to Mr Grant | Muszę porozmawiać z panem Grant |
Mr Evans is a very good cook | Pan Evans jest bardzo dobrym kucharzem |
Angielskie zwroty grzecznościowe w rozmowie
Oglądając angielskojęzyczne filmy czy seriale, często słyszymy jeszcze inne zwroty, którymi posługują się bohaterowie w rozmowach. Gdy rozmowa odbywa się z kobietą starszą lub o wyższej pozycji, np. zawodowej, stosuje się zwrot ‘madame’ lub ‘ma’am’ i tą formą można zwracać się nawet do brytyjskiej królowej, ale dopiero po oficjalnej prezentacji, podczas której zwracamy się do monarchini ‘Your Majesty’.
W przypadku mężczyzn starszych lub też, gdy zajmują oni wyższą pozycję, używa się zwrotu ‘Sir’. W przypadku mężczyzn w podobnym wieku do naszego można użyć zwrotu ‘mate’.
Zwroty grzecznościowe po angielsku używane w listach
Rozpoczynając list, zwracamy się do adresata z należytym szacunkiem. W języku angielskim wystarczy użyć ‘Dear’ a następnie zwrotu i nazwiska czy nazwy funkcji, i to wystarczy. Zasady dotyczące zwrotów w listach formalnych po angielsku, zawarte są w poniższej tabelce:
Dear Miss X | Szanowna Panno X (jeśli odbiorcą jest niezamężna kobieta, której nazwisko znamy) |
Dear Mrs X | Szanowna Pani X (jeśli odbiorcą jest zamężna kobieta, wdowa lub rozwódka, której nazwisko znamy) |
Dear Ms X | Szanowna Panno/Pani X (jeśli odbiorcą jest kobieta, której nazwisko znamy, ale nie znamy jej stanu cywilnego) |
Dear Mr X | Szanowny Panie X (jeśli odbiorcą jest mężczyzna, którego nazwisko znamy) |
Dear Mx X | Szanowna osobo X (jeśli odbiorcą jest osoba niebinarna, identyfikująca się z konkretną płcią, niepoddająca swojej płci, której nazwisko znamy) |
Dear Madame | Szanowna Pani (jeśli odbiorcą jest kobieta, której nazwiska nie znamy, kobieta starsza lub o wyższej pozycji zawodowej) |
Dear Sir | Szanowny Panie (jeśli odbiorcą jest mężczyzna, którego nazwiska nie znamy, mężczyzna starszy lub o wyższej pozycji zawodowej) |
Dear Sir or Madame/Dear Sirs/To all whom it may concern | Do zainteresowanych, gdy nie znamy ich płci oraz nazwiska |
→ Wpis, który może Cię zainteresować: Znaki zodiaku po angielsku

Angielskie zwroty grzecznościowe – podsumowanie
Wbrew pozorom kwestia form grzecznościowych w języku angielskim jest prosta i usystematyzowana. Podstawą jest uświadomienie sobie, że zwroty grzecznościowe w języku angielskim powinny być używane w kontaktach zawodowych, profesjonalnych, szkolnych czy uniwersyteckich. Owszem, w Stanach Zjednoczonych kultura przechodzenia na ty jest dużo swobodniejsza niż np. na Starym Kontynencie, ale niezależnie od szerokości geograficznej dobre relacje buduje się właśnie na szacunku. Z kolei elegancka wypowiedź po angielsku to wręcz znak rozpoznawczy brytyjskich dżentelmenów. Z szacunkiem warto odnosić się do swoich rozmówców zawsze, a gdy przyjdzie czas na skrócenie dystansu, wystarczy zwracać się do siebie imionami, ale na to muszą przystać obie strony. Jeśli po przeczytaniu artykułu macie wątpliwości, które zwroty grzecznościowe w języku angielskim powinniście stosować, to zawsze możecie poćwiczyć z nativem – angielski online z native speakerem to doskonała forma nauki i utrwalania wiedzy. Zapraszamy!
Autor tekstu: Leah Morawiec, Amerykanka, native speaker z 15-letnim doświadczeniem, właścicielka TalkBack.